Έλληνες και ξένοι τουρίστες, καθημερινά θαυμάζουν τους Εύζωνες που στέκουν φρουροί μπροστά από το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη.
Ειδικά για τους έλληνες, οι εύζωνοι έχουν μεγάλη συμβολική σημασία, αφού παρεπέμπουν ευθέως στους αγώνες για την εθνική ανεξαρτησία και στην επανάσταση του 1821. Αλλωστε ήταν λίγο μετά την επανάσταση που η φουστανέλα καθιερώθηκε ως η εθνική στολή.
Τα πρώτα τάγματα ευζώνων ιδρύθηκαν το 1868, και ο όρος σημαίνει «αυτός με την καλή ζώνη», όρος γεννημένος στην Ομηρική Εποχή. Σήμερα οι εύζωνοι έχουν αναλάβει την φρούρηση του Προεδρικού Μεγάρου και κάνουν σκοπιά στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη. Στέκονται ανά δύο και οι κινήσεις τους είναι πλήρως συγχρονισμένες κι αρμονικές.
Πόσα όμως ξέρουμε πραγματικά για τους Τσολιάδες μας αλλά και για την στολή τους;
Η στολή των Ευζώνων παραπέμπει στην εποχή της τουρκοκρατίας. Πολλές απο τις λεπτομέρειες της φορεσιάς τους, κρύβουν μυστικά και συμβολισμούς. Οι 400 πτυχώσεις της φουστανέλας που φορούν για παράδειγμα, συμβολίζουν τα 400 χρόνια της κατοχής από τους Τούρκους.
Η στολή
Για την κατασκευή αυτής της στολής, χρειάζονται ειδικοί χειροτέχνες και σχεδόν 80 ημέρες για την ολοκλήρωσή της. Η στολή των Τσολιάδων κατασκευάζεται μέσα στο στρατόπεδο από ειδικευμένους τεχνίτες ενώ το κάθε τσαρούχι που φορούν οι τσολιάδες ζυγίζει περίπου 1,5 κιλό- πολλές φορές και παραπάνω. Μέσα στη σόλα, το τσαρούχι, έχει τουλάχιστον 60 καρφιά για να μην γλιστρούν οι Εύζωνες.
Τα βασικά μέρη της στολής
Τα βασικά μέρη της στολής του Εύζωνα είναι το κόκκινο καπέλο από τσόχα ,από το οποίο κρέμεται μια μεταξωτή φούντα, το λευκό πουκάμισο, το κεντιμένο – στο χέρι- γιλέκο, η φουστανέλα, οι βράκες (οι βαμβακερές λευκές κάλτσες), η θήκη για τα φυσίγγια και οι περικνημίδες, που, για τους Εύζωνες είναι μαύρες, ενώ για τους αξιωματικούς είναι μπλε. Υπάρχουν, επιπλέον, το εσωτερικό περικνήμιο, που συγκρατεί τις κάλτσες, τα μπλε και λευκά κρόσσια, στα χρώματα της ελληνικής σημαίας και τα τσαρούχια.
Το Φάριο, είναι το καπέλο του Εύζωνα και είναι κατασκευασμένο από χοντρή τσόχα χρώματος κόκκινο ενώ στο κέντρο φέρει το Εθνόσημο. Σε άλλες περιόδους έφερε την Βασιλική Κορώνα. Χαρακτηριστικό κομμάτι του Φάριου είναι η μακριά μαύρη φούντα, η οποία θεωρείται ότι Συμβολίζει Το Δάκρυ του Χριστού κατά την Σταύρωση.
Το πουκάμισο που φορούν οι Τσολιάδες με χαρακτηριστικό το μεγάλο άνοιγμα των μανικιών, είναι λευκό- χρώμα που κυριαρχεί στην Ευζωνική στολή- καθώς θεωρείται ότι συμβολίζει την αγνότητα των Εθνικών Αγώνων.
Το πιο δύσκολο- στην κατασκευή- κομμάτι της στολή είναι η Φέρμελη ή αλλιώς το γιλέκο. Στη Φέρμελη στο πίσω μέρος, από τον ώμο και ως την μέση προεξέχουν δύο κομμάτια, όπου πάνω υπάρχουν λευκά και επίχρυσα νήματα με τα οποία απεικονίζονται σχέδια λαογραφικής σημασίας. Ένα από αυτά τα σχέδια είναι το ‘Χ’ και το ‘Ο’ που αντιστοιχούν στις λέξεις ‘Χριστιανός Ορθόδοξος’. Οι κίτρινες λωρίδες που υπάρχουν διευκρινίζουν τον βαθμό του Εύζωνα. Δύο λωρίδες είναι ο βαθμός του Λοχία και η μία ο βαθμός του Δεκανέα.
Τα Κρόσσια είναι χρώματος μπλε-άσπρο και συμβολίζουν το Εθνικό μας σύμβολο, την Γαλανόλευκη Σημαία, ενώ οι Επικνημίδες είναι κατασκευασμένες από μετάξι και χρώματος μαύρου.
Τα Τσαρούχια, είναι κατασκευασμένα από δέρμα και χρώματος κόκκινου. Στην σόλα, ανάλογα το μέγεθος του τσαρουχιού υπάρχουν 60 έως 120 καρφιά. Αυτό κάνει ιδιαίτερα εντυπωσιακή την κίνηση των Ευζώνων, ειδικά την ώρα των Βημάτων αλλά . Κατά μέσο όρο το κάθε τσαρούχι ζυγίζει 3,5 κιλά. Πλέον χαρακτηριστικό κομμάτι είναι οι μαύρες φούντες που καταλήγουν στην μύτη του τσαρουχιού. Την εποχή που τα Ευζωνικά Τάγματα ήταν μάχιμα τμήματα του Ελληνικού Στρατού, οι φούντες έκρυβαν αιχμηρό αντικείμενο το οποίο χρησιμοποιούσαν στις μάχες σώμα με σώμα.
Δερμάτινη ζώνη, είναι η ζώνη του Εύζωνα όπου συγκρατούν τις φυσιγγιοθήκες και την θήκη της Ξιφολόγχης. Οι Περισκελίδες, είναι 100% βαμβακερές και οι Εύζωνες χρησιμοποιούν συνολικά τέσσερις (δύο για κάθε πόδι) για να υπάρχει τέλεια εφαρμογή και εικόνα. Και εδώ το χρώμα είναι λευκό. Η εσωτερική ζώνη, είναι κατασκευασμένη από δέρμα και συγκρατά τεντωμένες τις κάλτσες του Εύζωνα. Το όπλο που χρησιμοποιείται είναι το Μ1 Garrand. Είναι το πιο δύσκολο κομμάτι και όχι μόνο λόγου βάρους, αλλά περισσότερο λόγου της σωματικής πίεσης που ασκείται στο σώμα του Εύζωνα. Για να είναι επιβλητική η κίνηση του Εύζωνα, στην κίνηση του «επ΄ώμου» ο Εύζωνας χτυπά με μεγάλη δύναμη το όπλο στον ώμου του για να προκληθεί θόρυβος. Στις πρώτες υπηρεσίες οι αριστεροί ώμοι όλων των Ευζώνων είναι μελανιασμένοι. Η Ξιφολόγχη είναι αναρτημένη στο όπλο σε όλη την διάρκεια της υπηρεσίας όπως και στις παρελάσεις.
Μπορεί αυτό που κάνουν, να φαίνεται απλό και εύκολο στην πραγματικότητα όμως δεν είναι. Πρόκειται για κάτι πολύ δύσκολο και απαιτητικό. Η εκπαίδευση που ακολουθούν είναι σκληρή και το να μείνουν εντελώς ακούνητοι για μια ολόκληρη ώρα είναι πολύ περισσότερο δύσκολο απ’ ότι φαίνεται. Μάλιστα, το βήμα τους είναι τόσο αργό, κατά την αλλαγή της Φρουράς, γιατί πρέπει να φροντίσουν ώστε να αποκατασταθεί και να προστατευτεί η κυκλοφορία του αίματός τους, μετά από τόση ώρα πλήρους ακινησίας.