Εξώδικο για το Σκοπιανό απέστειλε η «ΠΑΜΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ» στο υπουργείο Πολιτισμού και συγκεκριμένα για την… παράλειψή του να προστατέψει, ποινικά, την αϋλη πολιτιστική κληρονομιά, όπως υποχρεούται βάσει της Σύμβασης της UNESCO.
Πρόκειται για μία κίνηση-ματ, η οποία είναι ικανή ακόμη και να …τινάξει στον αέρα τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Όπως εξήγησαν στον Ελεύθερο Τύπο οι δικηγόροι που ηγούνται αυτής της πρωτοβουλίας, Αριάδνη Νούκα και Αναστάσιος Καραΐσκος, η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να καλύψει αυτό το νομοθετικό κενό. Πρακτικά, θα πρέπει να γίνει η καταγραφή και η τεκμηρίωση των άυλων πολιτιστικών αγαθών και να νομοθετηθεί η ποινική προστασία τους. Από εκεί και πέρα, όσοι δεν συμμορφώνονται με όσα θα προβλέπει η σχετική νομοθεσία και οι δικαστικές αποφάσεις, αν δηλαδή αντί να προστατεύουν την πολιτιστική κληρονομιά κινούνται παράνομα και καταχρηστικά θα βρίσκονται αντιμέτωποι με τις ποινικές κυρώσεις που ορίζει ο νόμος, οι οποίες «μεταφράζονται» ακόμη και σε φυλάκιση.
Με αυτά τα δεδομένα, η κ. Νούκα κάλεσε τους βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου «να αναλάβουν πρωτοβουλία πρότασης νόμου για την ποινική προστασία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, εάν η αρμόδια υπουργός δεν ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της. Ειδικά, οι βουλευτές της αντιπολίτευσης που αντιτίθενται στη Συμφωνία των Πρεσπών».
Αξίζει να σημειωθεί πως τα άυλα πολιτιστικά αγαθά αφομοιώθηκαν κάποια στιγμή από τον πολιτισμό της χώρας και ενσωματώθηκαν σε αυτό χωρίς να προστατεύονται επαρκώς, όπως επιτάσσουν το Σύνταγμα και η Διεθνής Σύμβαση της UNESCO.
Ο νομοθέτης, όπως αναφέρεται και στο εξώδικο, «παρά την αδιαμφισβήτητη καινοτομία να υπαγάγει στην έννοια της προστατευόμενης πολιτιστικής κληρονομιάς και τα άυλα πολιτιστικά αγαθά, “εξάντλησε” το ζήτημα της προστασίας τους σε ένα και μόνο στο άρθρο (άρθρο 5), προβλέποντας απλώς τη μέριμνα του υπουργείου Πολιτισμού για την αποτύπωση, την καταγραφή και την τεκμηρίωση άυλων πολιτιστικών αγαθών που παρουσιάζουν ιδιαίτερη σημασία».
Επισημαίνεται πως βάσει του ν. 3028/2002 το υπουργείο Πολιτισμού μεριμνά για την αποτύπωση σε γραπτή μορφή, καθώς και σε υλικούς φορείς ήχου, εικόνας ή ήχου και εικόνας, την καταγραφή και την τεκμηρίωση άυλων πολιτιστικών αγαθών του παραδοσιακού, λαϊκού και λόγιου πολιτισμού που παρουσιάζουν ιδιαίτερη σημασία. Με Προεδρικό Διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του υπουργού Πολιτισμού, καθορίζονται ο τρόπος καταγραφής και αποτύπωσης των άυλων πολιτιστικών αγαθών, οι αρμόδιες για την υλοποίηση των παραπάνω ενεργειών υπηρεσίες ή και φορείς και ρυθμίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια.
Οι δικηγόροι αιτήθηκαν μάλιστα, στο πλαίσιο του εξώδικου, εάν η μέριμνα του υπουργείου Πολιτισμού για την αποτύπωση, την καταγραφή και την τεκμηρίωση των άυλων πολιτιστικών αγαθών που παρουσιάζουν ιδιαίτερη σημασία στη βόρεια περιοχή της Ελλάδας και ιδίως στη Μακεδονία έχει ολοκληρωθεί, να τους χορηγηθεί συναφής πίνακας καταγραφής των εν λόγω αγαθών και να προβεί το υπουργείο στην ποινική προστασία τους.
Το υπουργείο Πολιτισμού απάντησε στους αιτούντες δικηγόρους «σχετικά με την ποινική προστασία στοιχείων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς» ότι η αίτησή τους έχει τεθεί υπόψη του τμήματος Νομοθετικού Εργου και Κοινοβουλευτικού Ελέγχου του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, προκειμένου να διατυπώσει γνώμη σχετικά με τα διαλαμβανόμενα στην αίτησή τους.
Το παραπάνω τμήμα δεν έχει απαντήσει μέχρι σήμερα. «Δεν μπορούμε να διανοηθούμε ότι δήθεν το υπουργείο δεν γνωρίζει αν προστατεύονται ποινικά ή όχι τα στοιχεία της άυλης ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς ως δεδομένα του εθνικού πολιτισμού μας», τόνισε ο κ. Καραΐσκος.
ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΕΞΩΔΙΚΟΥ
– Η αϋλη πολιτιστική κληρονομιά συνδέεται με τη γλωσσική και εθνική συνείδηση, με την πρόσληψη και τη χρήση της Ιστορίας, με τις συλλογικές πρακτικές και νοοτροπίες, και με το επίπεδο οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Γι’ αυτό κάθε λέξη δεν είναι απλώς μια αλληλουχία φθόγγων, ένα σύμβολο, δεν είναι απλώς τεχνικός όρος, (αλλά μια οντότητα του κόσμου, της πραγματικότητας, είτε είναι συγκεκριμένη είτε αφηρημένη), είναι μια πνευματική κατάκτηση, μια εσωτερική νοητική σύλληψη του κόσμου από τον ανθρώπινο νου. Τότε και η γλωσσική έκφραση γίνεται κοινός τόπος εμπνεύσεως, συγκινήσεως, γνώσεως, βιώματος, τρόπου και σκοπού ζωής, και τότε φυσικά αυτή η γλωσσική συνείδηση και η νοηματική και ηθογραφική – πολιτιστική ιδιοσυστασία διαμορφώνει την ταυτότητα της ομάδας που φθάνει μέχρι τον εθνικό αυτοπροσδιορισμό και εκφράζει έτσι αυτό που ονομάζεται «εθνική ταυτότητα» & επιβεβαιώνει την οικουμενικότητα της ελληνικής γλώσσας.
– Από το 2002 και παράλληλα με τις διεθνείς ζυμώσεις για την κατάρτιση της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Αϋλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, η ελληνική Πολιτεία υιοθέτησε τον όρο «αϋλα πολιτιστικά αγαθά» για να θεσπίσει τη διαφύλαξη της πολιτισμικής κληρονομιάς που μέχρι τότε περιγραφόταν ως «παραδοσιακός και σύγχρονος λαϊκός πολιτισμός».
– Στο νόμο 3028/2002 «Περί Προστασίας των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» (ΦΕΚ 153/Α’/28.6.2002) ως άυλα πολιτιστικά αγαθά νοούνται εκφράσεις, δραστηριότητες, γνώσεις και πληροφορίες, όπως μύθοι, έθιμα, προφορικές παραδόσεις, χοροί, δρώμενα, μουσική, τραγούδια, δεξιότητες ή τεχνικές που αποτελούν μαρτυρίες του παραδοσιακού, λαϊκού και λόγιου πολιτισμού.
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου