Παρά την εντύπωση που δημιουργήθηκε μετά την επίσκεψη του Επιτρόπου Πιερ Μοσκοβισί στην Αθήνα ότι το θέμα των συντάξεων θα κριθεί όταν η Ελλάδα θα υποβάλει το προσχέδιο του Προϋπολογισμού τον Οκτώβριο στην Κομισιόν -και ότι δεν θα υπάρξει άλλο κείμενο που θα δεσμεύει τη χώρα μετά τη λήξη του τρίτου μνημονίου στις 20 Αυγούστου- τα πράγματα φαίνεται ότι είναι διαφορετικά.
Σύμφωνα με πληροφορίες από ευρωπαϊκές πηγές, υπάρχει πλέον η πιθανότητα στο περιθώριο του Eurogroup της 12ης Ιουλίου να παρουσιαστεί ένα κείμενο με τις αναλυτικές δεσμεύσεις της Ελλάδας μετά τις 20 Αυγούστου το οποίο θα ρίχνει φως σε όλα τα κρίσιμα θέματα: συντάξεις, αφορολόγητο, ιδιωτικοποιήσεις, αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ κλπ.
Το θέμα είναι εκτός της επίσημης ατζέντας του Eurogroup αλλά πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι θα απασχολήσει την παράλληλη συνεδρίαση του συμβουλίου των Διοικητών του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) που αναμένεται να εγκρίνει το Συμπληρωματικό Μνημόνιο του ελληνικού προγράμματος.
Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι το κείμενο αυτό ετοιμάζεται από το κουαρτέτο (πρώην τρόικα) με πρωταγωνιστή αυτή τη φορά την Κομισιόν και στηρίζεται στο «συμπυκνωμένο» παράρτημα των δύο σελίδων που συνόδευε την απόφαση του Eurogroup της 21ης Ιουνίου για το χρέος και ουδείς φάνηκε να του δίνει ιδιαίτερη σημασία.
Κάπως έτσι, αν επιβεβαιωθούν αυτές οι πληροφορίες, η λεγόμενη «καθαρή έξοδος» δεν θα ισοδυναμεί με επιστροφή στην κανονικότητα όπως την περιέγραψε ο Επίτροπος Μοσκοβισί, καθώς πέρα από την απλή κατάθεση του Προϋπολογισμού το Φθινόπωρο στην Κομισιόν, η κυβέρνηση ενδέχεται να κληθεί να συνομολογήσει ένα άτυπο «μνημόνιο» δεσμεύσεων και στόχων σε λίγες μέρες από σήμερα.
Επίσης, παρά τις δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών ότι στην απόφαση του Ιουνίου δεν αναφέρεται πουθενά η περικοπή των συντάξεων ο σπόρος της ανησυχίας υπάρχει στο παράρτημα. Διότι σε αυτό το μικρό κείμενο μνημονεύονται τα «δημοσιονομικά μέτρα διαρθρωτικού χαρακτήρα» (fiscal structural measures) τα οποία στη γλώσσα των Θεσμών παραπέμπουν ακριβώς στα προνομοθετημένα μέτρα της μείωσης των συντάξεων και το αφορολόγητου.
Υπενθυμίζεται ότι οι περικοπές στις συντάξεις έχουν ήδη ψηφιστεί δύο φορές, τη μια το καλοκαίρι του 2017 και άλλη μια φέτος στο πλαίσιο του Μεσοπρόθεσμου. Την Πέμπτη στη Βουλή ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να μην περικοπούν λέγοντας προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη: «Τελικά επιθυμείτε διακαώς την περικοπή των συντάξεων και τρέμετε μήπως τελικά αυτό δεν συμβεί». Ωστόσο μετά την κατάθεση τροπολογιών από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ για να μην κοπούν οι συντάξεις ο κύριος Τσίπρας αρνήθηκε να τις αποδεχτεί.
Αν τελικά η κυβέρνηση δεν ματαιώσει ή δεν αναβάλλει τις περικοπές το σοκ για τους συνταξιούχους θα είναι μεγάλο. Και ακόμη μεγαλύτερο αν συμπεριλάβει κανείς και τα άλλα μέτρα του άτυπου «μνημονίου» της λεγόμενης «καθαρής εξόδου» η εφαρμογή των οποίων θα ελέγχεται με τριμηνιαίες εκθέσεις από την τρόικα συμπεριλαμβανομένου του ΔΝΤ.
Οι περικοπές στις συντάξεις φτάνουν το 18% σε κύριες και επικουρικές και οι μειώσεις θα αφορούν συνταξιούχους που παίρνουν ακόμη και κάτω από 1000 ευρώ. Το μετρό έχει ψηφιστεί για να εφαρμοστεί από τον Ιανουάριο του 2019.
Τι περιμένει τους συνταξιούχους
Από τις «πρόβες» των μειώσεων που έχουν γίνει εδώ και μήνες προκύπτει το εξής παράδειγμα:
- Ένας συνταξιούχος που λαμβάνει σήμερα 1.018 ευρώ καθαρά θα δει τη σύνταξή του να μειώνεται σε μόλις 875 ευρώ στο χέρι. Η μείωση στο καθαρό ποσό φτάνει σε αυτή την περίπτωση τα 143 ευρώ μόνο για την κύρια σύνταξη, άρα 1.716 ευρώ καθαρή απώλεια το χρόνο.
Επιπλέον με το μέτρο της μείωσης του αφορολόγητου από 8.636 ευρώ στα 5.681 ευρώ ένας συνταξιούχος των 600 ευρώ το μήνα θα κληθεί να πληρώσει φόρο 300 ευρώ ενώ μέχρι σήμερα δεν θα πλήρωνε τίποτα.
Στο παράδειγμά μας, ο συνταξιούχος που θα παίρνει πλέον 875 ευρώ, το 2020 θα πληρώσει φόρο 1.060 ευρώ για εισόδημα 10.500, ενώ μέχρι φέτος πλήρωνε 768 ευρώ φόρο για εισόδημα 12.216 ευρώ (με την σύνταξη των 1.018 ευρώ το μήνα). Χάνει δηλαδή άλλα 292 ευρώ από φόρους, παρότι θα παίρνει 14% χαμηλότερη σύνταξη –και θα είναι και από τους "τυχερούς" που δεν θα χάσουν 18%!
Οι απώλειες έτσι για τον συνταξιούχο των 1.018 φτάνουν συνολικά στα 2.008 ευρώ, δηλαδή χάνει δύο συντάξεις το χρόνο.