Ένα κτήριο κόσμημα της Αθήνας γίνεται επισκέψιμο στο κοινό

Η ιδιωτική κατοικία του Ερνέστου Τσίλλερ, στην οδό Μαυρομιχάλη 6, θα είναι επισκέψιμη από τον Φεβρουάριο του 2019. Το πολύπλοκο έργο συντήρησης και αναστύλωσης του πολύπαθου κτηρίου ολοκληρώνεται σε έξι μήνες και παραδίδεται έπειτα από χρόνια εγκατάλειψης.

«Στόχος μας είναι να ανοίξει για το κοινό και στη συνέχεια αφού ολοκληρωθούν οι μουσειακές μελέτες να στεγάσει τη βυζαντινή συλλογή Δ. Λοβέρδου» δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού, Λυδία Κονιόρδου, στο πλαίσιο δημοσιογραφικής ξενάγησης στο επιβλητικό μέγαρο Τσίλλερ - Λοβέρδου.

Το τριώροφο κτήριο χτίστηκε από τον διάσημο Γερμανό αρχιτέκτονα το 1885 και έζησε σε αυτό με την οικογένεια του έως το 1912.

Η αναπαλαίωση ξεκίνησε από τις Διευθύνσεις Συντήρησης και Αναστύλωσης το 2012 και αποκάλυψε με τρόπο υποδειγματικό -χωρίς να τα αναπαράξει- τα αυθεντικά ντοκουμέντα του σπιτιού.

Το στοίχημα της αποκατάστασης τού συνολικά 1.100 τ.μ. ιστορικού κτηρίου ήταν να αναδειχθούν και οι δύο φάσεις της ζωής του. Πυρκαγιά, πλημμύρες, ερείπωση ταλαιπώρησαν το κτήριο, το οποίο στις αρχές της δεκαετίας του ’80 στέγασε και το βεστιάριο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Κηρύχτηκε διατηρητέο το 1981 και παραχωρήθηκε με δωρεά στο ελληνικό Δημόσιο το 1992.

Στα έμπειρα χέρια των ειδικών της Διεύθυνσης Συντήρησης και της Διεύθυνσης Αναστύλωσης του υπουργείου Πολιτισμού αποκαλύφθηκαν τα … κρυμμένα μυστικά τού ιστορικού κτηρίου. Σε έξι μήνες ανοίγει για τους επισκέπτες, προκειμένου να θαυμάσουν, μεταξύ άλλων, εκείνο το ιδιαίτερα εντυπωσιακό σαλόνι, μία τεράστια αίθουσα με τοιχογραφίες σε λευκό φόντο, εμπνευσμένες από παραστάσεις κτηρίων της Πομπηίας. Είχαν καταστραφεί σχεδόν ολοσχερώς από τη μοιραία πυρκαγιά.

«Μόνο όσοι δούλεψαν και επέβλεψαν το έργο γνωρίζουν τις μεγάλες δυσκολίες και κινδύνους που διέτρεξαν στη διάρκεια των εργασιών αποκατάστασης. Νομίζω δικαιώθηκαν εκ του αποτελέσματος» ανέφερε η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, Μαρία Βλαζάκη.

Η ιστορία του κτηρίου

Το Μέγαρο Τσίλλερ, οικοδόμημα του ώριμου νεοκλασικισμού στη νεότερη Ελλάδα, βρίσκεται στην οδό Μαυρομιχάλη 6 στην Αθήνα απέναντι από το κτήριο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής της οδού Ακαδημίας. Ήταν η ιδιωτική κατοικία του Γερμανού αρχιτέκτονα Έρνστ (Ερνέστου) Τσίλλερ. Τον Ιούνιο του 1876, ο Τσίλλερ παντρεύτηκε στη Βιέννη με την Σοφία Δούδου, κόρη του Έλληνα εμπόρου Κωνσταντίνου Δούδου από την Κοζάνη. Μετά το γάμο του εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Ελλάδα, έγινε Έλληνας υπήκοος και έζησε στην Αθήνα επί εξήντα χρόνια, μέχρι τον θάνατό του.

Το 1882 αγόρασε οικόπεδο στο κέντρο της Αθήνας και έκτισε εκεί την ιδιωτική κατοικία του. Το νεοκλασικό κτήριο της οδού Μαυρομιχάλη κοσμείται στην εξωτερική πρόσοψη με κεραμικές κεφαλές Καρυάτιδων, ενώ στο εσωτερικό του υπάρχουν διακοσμητικά στοιχεία υψηλής ποιότητας, τοιχογραφίες, οροφογραφίες, τζάκια, μια ξυλόγλυπτη σκάλα που οδηγεί στο ανώγειο της κατοικίας. Εδώ στεγαζόταν και το αρχιτεκτονικό γραφείο του Τσίλλερ. Η ζωγραφική διακόσμηση του Μεγάρου ήταν δημιουργία του Σλοβένου ζωγράφου Γιούρι Σούμπιτς, ο οποίος είχε αναλάβει και τον εικαστικό διάκοσμο του Μεγάρου Σλήμαν («Ιλίου Μέλαθρον»), έργο κι αυτό του Τσίλλερ.

Πιστός στις επιταγές του κλασικισμού

Ο Ερνέστος Τσίλλερ, από τους κύριους εκπροσώπους της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα και πιστός στις επιταγές του κλασικισμού, οικοδόμησε την κατοικία του με πλούσια διακοσμητική έφεση, συνδυάζοντας ποικίλα αρχαιοπρεπή στοιχεία με τις σύγχρονες ευρωπαϊκές τάσεις. Το Μέγαρο του Τσίλλερ ήταν πόλος έλξης και σημείο αναφοράς της υψηλής κοινωνίας της Αθήνας. Ήταν περίφημες οι εσπερίδες που οργάνωνε η Σοφία Δούδου - Τσίλλερ, όπου συγκεντρώνονταν άνθρωποι της τέχνης και των γραμμάτων.

Στο Μέγαρο αυτό έζησε ο Τσίλλερ με την οικογένειά του μέχρι το 1912, οπότε αγοράστηκε σε πλειστηριασμό από τον Κεφαλλονίτη τραπεζίτη, φιλότεχνο και συλλέκτη έργων τέχνης Διονύσιο Π. Λοβέρδο (1878 - 1934), προσωπικότητα της προπολεμικής Αθήνας, για να το χρησιμοποιήσει ως κατοικία του. Ένα μέρος της κατοικίας Λοβέρδου χρησιμοποιήθηκε ως Μουσείο, όπου στέγασε τη συλλογή του από βυζαντινές εικόνες.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1920, ο αρχιτέκτονας Αριστοτέλης Ζάχος (1872 - 1939), μετά από παραγγελία του Δ. Λοβέρδου, κτίζει στο βάθος της πίσω αυλής του οικήματος ένα παρεκκλήσι, ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα με εντυπωσιακά διακοσμημένο θόλο. Ο Τσίλλερ πέθανε στην Αθήνα στις 10 Νοεμβρίου του 1923 σε ηλικία 86 ετών και έχει ταφεί στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών.