Προφητικές αποδεικνύονται οι επιφυλάξεις που είχε εκφράσει η Ενωση Εισαγγελέων Ελλάδος, όταν το 2015 ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Νίκος Παρασκευόπουλος έφερε προς ψήφιση τον νόμο για τις πρόωρες αποφυλακίσεις ή άλλως νόμο για την αποσυμφόρηση των φυλακών. «Οι ρυθμίσεις αυτές», είχαν τονίσει τότε οι εισαγγελείς, «ισοδυναμούν με ακύρωση των δικαστικών αποφάσεων και αναιρούν το γενικό και ειδικό προληπτικό αποτέλεσμα της επιβληθείσας ποινής», ενώ κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου είχαν επισημάνει εγκαίρως οι εισαγγελικοί λειτουργοί πως το «εν λόγω νομοσχέδιο θα επιφέρει γενική ελευθέρωση κρατουμένων». Η κριτική τους δεν εισακούστηκε και το αποτέλεσμα είναι να έχουν μέχρι σήμερα βγει από τις φυλακές πρόωρα, με βάση τον λεγόμενο νόμο Παρασκευόπουλου, πάνω από 12.000 κρατούμενοι, ενώ μόνο το 2017 οι αποφυλακίσεις με «όχημα» τις διατάξεις του επίμαχου νόμου έφθασαν τις 4.027.
Είναι αλήθεια ότι σπάνια νόμος έχει δεχθεί τόσες επικρίσεις όσες ο συγκεκριμένος νόμος που ισχύει με τροποποιήσεις από το 2015 έως και σήμερα και έχει δώσει τη δυνατότητα σε χιλιάδες κρατουμένους, ανάμεσά τους και βαρυποινίτες, να βγουν από τις φυλακές. Τελευταία περίπτωση που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων είναι η αποφυλάκιση του επιχειρηματία Αρη Φλώρου. Κάποιοι μάλιστα από αυτούς που υπήχθησαν στις ευεργετικές διατάξεις του νόμου Παρασκευόπουλου μετά την αποφυλάκισή τους …επέστρεψαν στην εγκληματική δράση, προκαλώντας αντιδράσεις στην κοινή γνώμη και έντονες πολιτικές επικρίσεις εις βάρος της κυβέρνησης.
Από την αρχή της εφαρμογής του νόμου, ο οποίος θεσπίστηκε με γνώμονα την αποσυμφόρηση των φυλακών που είχε οδηγήσει τη χώρα μας σε αλεπάλληλες καταδίκες από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, οι αποφυλακίσεις κρατουμένων ήταν μαζικές. Το αποτέλεσμα είναι και σήμερα, παρά τις τροποποιήσεις που έχει υποστεί, να αποφυλακίζονται, όπως εκτιμάται, περίπου 350 κρατούμενοι κάθε μήνα, ορισμένοι από τους οποίους είχαν στο ενεργητικό τους ποινές για βαριά εγκλήματα. Ενδεικτικά τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Δικαιοσύνης για το 2017 κάνουν λόγο για 320 αποφυλακισθέντες με καταδίκες για ληστείες και 1.137 για κλοπές, ενώ ο αριθμός των κρατουμένων που έκαναν χρήση των ευνοϊκών διατάξεων και βγήκαν σε σύντομο χρόνο από τις φυλακές ενώ είχαν καταδίκες για ναρκωτικά, την ίδια περίοδο, άγγιξε τους 698.
Τι λέει ο πρώην υπουργός
Από την πλευρά του ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Νίκος Παρασκευόπουλος, το όνομα του οποίου έχει συνδεθεί με αυτό το νομοθέτημα, αποδίδει τη συνεχή κριτική σε αντιπολιτευτικό μένος. Σε χθεσινή ανακοίνωσή του επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι «το μυθιστόρημα περί του νόμου Παρασκευόπουλου και του αποκλειστικού δήθεν κατασκευαστή του ξεφεύγει από τη σοβαρότητα. Χρειάζεται όμως απάντηση: το θέμα δεν είναι απλώς ότι κάποιες από τις απειλές, αν αφεθούν χωρίς όρια, μπορεί να πραγματοποιηθούν. Περισσότερο απασχολεί η διαχεόμενη ακροδεξιά αντίληψη ότι η εκτός κράτους δικαίου καταστολή, η υπέρβαση της λογικής και η κατασκευή αποδιοπομπαίων τράγων εμφανίζονται σαν πανάκεια για τα κοινωνικά προβλήματα».
Τροποποιήσεις
Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά τον θόρυβο που δημιουργήθηκε από τις πρώτες αποφυλακίσεις προσώπων που βαρύνονταν με σοβαρά αδικήματα έγιναν τροποποιήσεις από τον σημερινό υπουργό Δικαιοσύνης Σταύρο Κοντονή προς την κατεύθυνση περιορισμού του αριθμού των κρατουμένων που θα μπορούσαν να κάνουν χρήση των ευνοϊκών διατάξεων. Πάντως τέτοιου είδους νομοθετήματα ξεκίνησαν δειλά δειλά από τα μέσα της δεκαετίας του 2000.
Συνολικά έξι νομοθετήματα, όλα με το ίδιο περιεχόμενο και την ίδια στόχευση, για να αδειάσουν οι φυλακές στις οποίες κατά καιρούς τα πράγματα ξεφεύγουν και δεν πέφτει καρφίτσα, ψηφίστηκαν από το 2008 ώς και το 2015, οπότε και φθάσαμε στον νόμο Παρασκευόπουλου, με τον οποίο διευρύνθηκαν οι προϋποθέσεις πρόωρης αποφυλάκισης και δεν εξαιρέθηκαν – κάτι που γινόταν σταθερά και μόνιμα στο παρελθόν- οι περιπτώσεις ειδεχθών εγκλημάτων και γενικά βαριάς και επικίνδυνης εγκληματικότητας.
Βασικό επιχείρημα για την ύπαρξη του νόμου για τις πρόωρες αποφυλακίσεις είναι η αντιμετώπιση ασφυκτικών καταστάσεων μέσα στις φυλακές και η μείωση φαινομένων εγκληματικότητας και διαφθοράς που αυτονόητα παράγονται όταν οι κρατούμενοι στοιβάζονται ο ένας πάνω στον άλλον. Όμως, ειδικοί αντιμετωπίζουν πλέον με έντονο προβληματισμό τη συγκεκριμένη επιχειρηματολογία, που βασίζεται στη διαχρονική αδυναμία να ασκηθεί σοβαρή και υπεύθυνη αντεγκληματική και σωφρονιστική πολιτική και αντί αυτής επιλέγεται η αποσπασματική λύση των νόμων για τις πρόωρες αποφυλακίσεις.
Βγήκαν και επέστρεψαν στο έγκλημα
1. Γεωργιανός 38 χρονών, που πυροβόλησε θανάσιμα τον 27χρονο κοσμηματοπώλη Θεόδωρο Παπαδόπουλο στο κατάστημά του στη Νεάπολη Θεσσαλονίκης, είχε αποφυλακιστεί κάνοντας χρήση του νόμου έπειτα από καταδίκη σε κάθειρξη 25 χρόνων για σωρεία βαρύτατων αδικημάτων.
2. Τρεις δράστες που βασάνισαν μέχρι θανάτου τον 67χρονο εστιάτορα Μανώλη Οικονόμου στην Υδρα είχαν αποφυλακιστεί πρόωρα.
3. Ο κατηγορούμενος για τη στυγερή δολοφονία της εφοριακού Δώρας Ζέμπερη, ο οποίος είχε καταδικαστεί στο παρελθόν σε κάθειρξη για παραβάσεις του νόμου περί ναρκωτικών αποφυλακίστηκε πρόωρα μετά την έκτιση ποινής που δεν έφθασε τα έξι χρόνια.
4. Ο Αφγανός που κατηγορήθηκε για τον βιασμό και την άγρια δολοφονία 19χρονης φοιτήτριας στο Φράιμπουργκ της Γερμανίας είχε αποφυλακιστεί επίσης πρόωρα μετά την καταδίκη του, γιατί είχε προκαλέσει σωματικές βλάβες εις βάρος 20χρονης στην Κέρκυρα.