Σε μια ιδιαίτερα σημαντική συμφωνία προχώρησε η Πρωθυπουργός της Λιθουανίας με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, καθώς ο κ. Βαρθολομαίος βρίσκεται στη Λιθουανία για πρώτη φορά και επισκέπτεται τη Χώρα, εκφράζοντας έμπρακτο ενδιαφέρον για την κατάσταση της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη Λιθουανία.
Το απόγευμα της Τρίτης, 21 Μαρτίου 2023, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος με την πρωθυπουργό της Λιθουανίας, Ίνγκριντ Σιμονίτε, υπέγραψαν συμφωνία συνεργασίας σε πολλά κοινά ζητήματα και θέματα ενδιαφέροντος, με την Πρωθυπουργό να δεσμεύεται πως θα διαφυλάξει την ελευθερία της έκφρασης και της Θρησκείας στη Χώρα της.
Υπενθυμίζεται δε ότι είχε προηγηθεί η απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στις 17 Φεβρουαρίου 2023, να κάνει δεκτή την προσφυγή των πέντε ορθοδόξων ιερέων που είχαν καθαιρεθεί από τον Πατριάρχη Μόσχας κ. Κύριλλο και να αποκαταστήσει τη θρησκευτική τους υπόσταση ώστε να γίνουν δεκτοί από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Μάλιστα, ο Οικουμενικός Πατριάρχης αποκάλυψε ότι ανοίγεται η προοπτική συνεργασίας για την ίδρυση Εξαρχίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου στη Λιθουανία.
“Αυτή είναι και η θέληση των Ορθοδόξων ιερέων και πιστών στη χώρα. Όπως αναφέρεται στη Συμφωνία Συνεργασίας, υποστηρίζουμε τις φιλοδοξίες τόσο της ομάδας των Λιθουανών ορθοδόξων ιερέων όσο και των πιστών που εκπροσωπούν διάφορες άλλες εθνοτικές κοινότητες στη Λιθουανία, να ακολουθήσουν τη συνείδηση τους και να αποκαταστήσουν την ιστορική δικαιοσύνη, με μια Εκκλησία υπό τη δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Με επίγνωση και πλήρη αφοσίωση στην ελευθερία της συνείδησης και της θρησκείας που κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, στην Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αλλά και στην εγκύκλιο της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθόδοξης Εκκλησίας (Κρήτη, 2016), υποστηρίζουμε πλήρως το δικαίωμα των Λιθουανών Ορθοδόξων πιστών να λατρεύουν ελεύθερα και σύμφωνα με τη συνείδηση τους”, ανέφερε χαρακτηριστικά ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος.
Από την πλευρά της η κ. Σιμονίτε, ευχαρίστησε και καλωσόρισε τον Οικουμενικό Πατριάρχη στην πρώτη του επίσκεψη στη χώρα -και όχι στην τελευταία, όπως εξέφρασε την ελπίδα, κάνοντας λόγο για μια ιστορική επίσκεψη.
Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, είχε τη δυνατότητα να ευχαριστήσει προσωπικά τον κ. Βαρθολομαίο για την προσοχή που επιδεικνύει στην κατάσταση της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη Λιθουανία.
Σε μια ιστορική αναδρομή, η πρωθυπουργός της Λιθουανίας τόνισε πως από τον 13ο αιώνα, οι Ορθόδοξοι που ζούσαν στη Λιθουανία ήταν μέλη της Μητρόπολης του Κιέβου, υπό τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, και δικαίως θεωρούσαν την Κωνσταντινούπολη ως Μητέρα-Εκκλησία, διότι αυτή είναι η πηγή της θρησκείας τους.
“Είναι φυσικό και ανθρώπινο ότι με την πλήρης κλίμακας επιθετικότητα της Ρωσίας στην Ουκρανία, και με τον Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο να υποστηρίζει ανοιχτά αυτή την επιθετικότητα, έχει καταστεί αδύνατο για ορισμένους Ορθοδόξους που ζουν στη Λιθουανία, να αποτελούν μέρος της Αρχιεπισκοπής Βίλνιους και Λιθουανίας του Πατριαρχείου Μόσχας, χωρίς να βιώνουν συνειδησιακή σύγκρουση”, δήλωσε η πρωθυπουργός της Λιθουανίας.
Αναφέρθηκε στη συνέχεια στην περίπτωση των Λιθουανών ιερέων που ζήτησαν να περιέλθουν υπό το ωμοφόριο του Οικουμενικού Πατριάρχη, τονίζοντας ότι “είναι απολύτως κατανοητό και ιστορικά δικαιολογημένο ότι για να ομολογήσουν την πίστη τους χωρίς σύγκρουση συνείδησης, εκπρόσωποι των εθνικών κοινοτήτων απευθύνθηκαν στον κ. Βαρθολομαίο για να ενταχθούν στη Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης.
Η Λιθουανή πρωθυπουργός διαβεβαίωσε ακόμη τον Οικουμενικό Πατριάρχη, και όλους τους Ορθοδόξους στη χώρα, ότι η κυβέρνηση θα κάνει ό,τι μπορεί για να προστατεύσει και να εγγυηθεί την ελευθερία της πίστης, της συνείδησης και της θρησκείας, όπως κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Λιθουανίας για κάθε πολίτη και κάτοικο της ΛΙθουανίας.
“Αυτή η απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου αποκαθιστά τη δικαιοσύνη σε πέντε Λιθουανούς πολίτες και δίνει την απαραίτητη ελπίδα στους Ορθοδόξους Χριστιανούς στη Λιθουανία, οι οποίοι δεν αναγκάζονται και δεν πρέπει να αναγκαστούν να επιλέξουν μεταξύ της επίσης και των πεποιθήσεων τους”, καταλήγει η Λιθουανή πρωθυπουργός.