Back to top

Μονή Παναγίας Σουμελά Τραπεζούντας: Καταγγελία ότι καταστράφηκαν τοιχογραφίες στην ανακαίνισή της

10/06/2024 - 16:12

Μετά την τελευταία τουρκική πρόκληση με την μετατροπή σε τζαμί της Μονής Χώρας, ζήτημα που αποτέλεσε αντικείμενο αντιπαράθεσης κατά την πρόσφατη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν, ήρθε στη δημοσιότητα μια ακόμη άκρως ανησυχητική υπόθεση καταγγελίας περί αλλοίωσης του χαρακτήρα ελληνορθόδοξου μνημείου από τους Τούρκους.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι οποίες διέρρευσαν από ανεξάρτητες πηγές ενημέρωσης, κατά την πρόσφατη ανακαίνιση της Μονής της Παναγίας Σουμελά στην Τραπεζούντα, καταστράφηκαν ιστορικές τοιχογραφίες.

Το ζήτημα έλαβε μεγάλες διαστάσεις γεγονός που οδήγησε τις τουρκικές αρχές να διαψεύσουν τον ισχυρισμό ότι «η τοιχογραφία υπέστη ζημιές κατά τις εργασίες αποκατάστασης στη Μονή Σουμελά».

Τι απαντούν οι τουρκικές αρχές

Το τουρκικό Κέντρο Καταπολέμησης της Παραπληροφόρησης ανακοίνωσε ότι ο ισχυρισμός που κοινοποιήθηκε σε ορισμένους λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι «η τοιχογραφία υπέστη ζημιές κατά τις εργασίες αποκατάστασης που πραγματοποιήθηκαν στη Μονή Σουμελά» δεν είναι αληθής.

Συγκεκριμένα αναφέρθηκε: «Οι φωτογραφίες που αποτελούν αντικείμενο της αξίωσης κυκλοφόρησαν με παρόμοιους ισχυρισμούς το 2012 και μετά από εξέταση από αρχαιολόγους διαπιστώθηκε ότι οι τοιχογραφίες δεν είχαν αγγιχτεί από τον 17ο αιώνα».

Αυξάνονται διαρκώς οι τουρίστες

Στο μεταξύ τουρκικά ΜΜΕ αναφέρουν τις τελευταίες μέρες την αύξηση της επισκεψιμότητας της Μονής. Σύμφωνα με τους Τούρκους, το μοναστήρι, το οποίο περιλαμβάνεται στον Προσωρινό Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, κατέχει την πρώτη θέση στον οδηγό της Τραπεζούντας για τους λάτρεις του πολιτισμού και της φύσης, τόσο με το ανανεωμένο του πρόσωπο όσο και με το άνοιγμα ορισμένων από τα κλειστά δωμάτια μετά από εργασίες αποκατάστασης.

Οι Τούρκοι προβάλλουν το μοναστήρι εξαιρετικά ως ποικιλόμορφο τουριστικό προορισμό: Η Μονή Σουμελά, που ξεκίνησε πλήρως τη νέα τουριστική περίοδο και ο αριθμός των επισκεπτών αυξάνεται μέρα με τη μέρα, προσφέρει στους επισκέπτες της διαφορετικές ευκαιρίες όπως πεζοπορία, ποδηλασία βουνού και φωτογραφικό σαφάρι, καθώς και θέα. Η Μονή Σουμελά, η οποία προσελκύει επίσης την προσοχή με την εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας, γνωστή ως «Αγία Βαρβάρα». Συμβάλλει σημαντικά στην ιστορία, τον πολιτισμό και τον φυσιοτουρισμό της περιοχής

Οι εργασίες από το 2015

Η Μονή Σουμελά έκλεισε για τους επισκέπτες στις 22 Σεπτεμβρίου 2015, με σκοπό την ενίσχυση των περιοχών που καλύπτονται από βράχους και την αποκατάσταση των κατασκευών στο πλαίσιο των εγκεκριμένων έργων και οι αναστηλώσεις ξεκίνησαν τον Φεβρουάριο του 2016. Με την ολοκλήρωση σημαντικού μέρους των εργασιών, το 65% της μονής άνοιξε στους επισκέπτες στις 28 Ιουλίου 2020 και η τρίτη φάση, που καλύπτει την εσωτερική αυλή, άνοιξε για τους επισκέπτες την 1η Ιουλίου 2021.

Οι επίμαχες τοιχογραφίες

Στο πλαίσιο της αποκατάστασης, ισχυρίζονται οι Τούρκοι, δεν έγινε καμία παρέμβαση στις τοιχογραφίες, για τις οποίες καταγγέλθηκε φθορά. Επιμένουν πως η τρέχουσα κατάσταση ορισμένων από τις άλλες τοιχογραφίες τεκμηριώθηκε με φωτογραφικά σχέδια από ειδικούς αναστηλωτές από τις Διευθύνσεις Περιφερειακών Εργαστηρίων Αποκατάστασης και Συντήρησης και στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε ανάλυση με τη λήψη δειγμάτων των χρωμάτων. Προσδιορίστηκαν τα αίτια των φθορών και αναπτύχθηκαν μέθοδοι παρέμβασης. Τέλος, με τη βοήθεια των δεδομένων που προέκυψαν, έγινε animation με πρωτότυπα χρώματα.

«Έχει διαπιστωθεί ότι οι φερόμενες φωτογραφίες έχουν χρησιμοποιηθεί σε παρόμοιες εκστρατείες χειραγώγησης εδώ και πολλά χρόνια. Μην πιστεύετε αβάσιμους ισχυρισμούς», καταλήγει η τουρκική απάντηση.

Προηγούμενη πρόκληση με βίντεο κλιπ

Υπενθυμίζεται ότι το 2022 σάλος είχε δημιουργηθεί εκ νέου με τα γυρίσματα βίντεο κλιπ στην Ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά. Οι εικόνες οι οποίες προβλήθηκαν τότε ευρέως στα social media, προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις με πολλούς να μιλούν για βεβήλωση του μνημείου.