Η κρίση στη Μονή Σινά εισέρχεται σε νέα φάση, βαίνοντας σύμφωνα με εκκλησιαστικούς κύκλους προς αποκλιμάκωση, μετά τη δημόσια τοποθέτηση του Αρχιεπισκόπου Δαμιανού. Με εκτενή ανακοίνωση, ο επικεφαλής της Σιναϊτικής Αδελφότητας άνοιξε τη διαδικασία διαδοχής του, ενώ ταυτόχρονα απέρριψε κατηγορηματικά τις αξιώσεις του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων και κατήγγειλε τις παρεμβάσεις της Ρωσικής Εκκλησίας. Στην ίδια τοποθέτηση ανέδειξε την Ελλάδα ως τον θεσμικό εγγυητή της ιστορικής συνέχειας του Σινά.
Η απάντηση Δαμιανού στα Ιεροσόλυμα
Με αιχμηρή γλώσσα, ο Δαμιανός απάντησε στις αξιώσεις του Πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεοφίλου Γ’. Τον κατηγόρησε ότι επιχειρεί «εισπήδηση» και «εκκλησιαστικό πραξικόπημα» στη Μονή Σινά, με στόχο να την καταστήσει παράρτημα του Πατριαρχείου. Υπενθύμισε ότι η κανονική θέση της Μονής έχει οριστεί αμετάκλητα από το Σιγίλλιο του Οικουμενικού Πατριάρχη Γαβριήλ Δ΄ το 1782, που κατοχυρώνει την πλήρη αυτονομία της και απαγορεύει κάθε εξάρτηση από Πατριαρχικό Θρόνο. Ο Δαμιανός δεν έμεινε μόνο στη θεσμική διάσταση, όπως υπογραμμίζουν εκκλησιαστικοί κύκλοι. Προχώρησε σε ιστορική αναδρομή, ανακαλώντας τον τρόπο με τον οποίο ο Θεόφιλος διαχειρίστηκε την κοίμηση του προκατόχου του Πατριάρχη Ειρηναίου.
Όπως τόνισε, η ελληνική κυβέρνηση και η Εκκλησία της Ελλάδος χρειάστηκε να μεριμνήσουν για την ταφή του, καθώς ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων δεν επέτρεπε να ταφεί εντός της δικής του δικαιοδοσίας. Για τον Δαμιανό, αυτό το περιστατικό αποτελεί απόδειξη ότι τα Ιεροσόλυμα λειτουργούν με πρακτικές που αντιστρατεύονται τόσο την κανονικότητα όσο και τη στοιχειώδη αξιοπρέπεια. Στο ίδιο πνεύμα χαρακτήρισε την πρόσφατη επιστολή του Πατριάρχη Θεοφίλου ως «έωλη και ανεπέρειστη», καταγγέλλοντας ότι επιχείρησε να αγνοήσει τις αποφάσεις της Σιναϊτικής Αδελφότητας και να εκδώσει εντολές σαν να ήταν η Μονή υποταγμένη στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων.
Οι αιχμές κατά της Ρωσικής Εκκλησίας
Η ανακοίνωση περιείχε και ξεκάθαρες αναφορές στη Μόσχα. Ο Δαμιανός κατηγόρησε τη Ρωσική Εκκλησία ότι είναι υπεύθυνη για τη διχόνοια που ταλανίζει τον ορθόδοξο κόσμο, μιλώντας για «αποκλειστική ευθύνη» του Πατριαρχείου Μόσχας στη διάσπαση. Σύμφωνα με τον ίδιο, οργανώσεις, δίκτυα και πρόσωπα που συνδέονται με τη ρωσική επιρροή ήταν οι πρώτοι που έσπευσαν να εκμεταλλευτούν το εσωτερικό ρήγμα της Σιναϊτικής Αδελφότητας. Κατήγγειλε ότι προώθησαν θέσεις ξένες προς την ορθόδοξη θεολογία και ηθική, εργαλειοποιώντας την κρίση για πολιτικά και ιδεολογικά οφέλη. Με αυτή την τοποθέτηση, ο Δαμιανός έδωσε στη διαμάχη έναν πανορθόδοξο χαρακτήρα, υπογραμμίζοντας ότι το Σινά δεν είναι απλώς μια τοπική υπόθεση, αλλά μέρος μιας μεγαλύτερης στρατηγικής που αποσκοπεί στη διάσπαση της Ορθοδοξίας.
Η θέση της Ελλάδας ως εγγυητή
Απέναντι σε αυτές τις πιέσεις, ο Δαμιανός ανέδειξε με έμφαση τον ρόλο της Ελλάδας. Εξήρε τη διαχρονική συμβολή της Αθήνας στην προστασία της Ρωμιοσύνης στη Μέση Ανατολή, σημειώνοντας ότι χωρίς την ενεργό εμπλοκή του ελληνικού κράτους, τίποτα δεν θα είχε διασωθεί.
Ιδιαίτερη μνεία έκανε στον ν. 5224/2025, ο οποίος, σε συνδυασμό με τη συνταγματική κατοχύρωση, προσφέρει θεσμική θωράκιση και λειτουργεί ως «αδιαπέραστη ασπίδα» για τη Μονή Σινά. Το νομοθετικό αυτό πλαίσιο, σύμφωνα με τον ίδιο, εξασφαλίζει την ανεξαρτησία της Μονής τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς. Παράλληλα, η αναφορά στον χειρισμό της υπόθεσης του Πατριάρχη Ειρηναίου χρησιμοποιήθηκε για να αποδειχθεί ότι η Αθήνα ήταν και παραμένει η μόνη δύναμη που έχει δείξει συνέπεια, σθένος και δέσμευση για την προστασία της Ορθοδοξίας και της ιστορικής Σιναϊτικής Αδελφότητας.
Στον αντίποδα, η επιστολή του Πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεοφίλου Γ’ προς τον Δαμιανό κινήθηκε σε αυστηρό και εντολοδοτικό ύφος. Ο Θεόφιλος τον κάλεσε να παρουσιαστεί ενώπιον της Ιεράς Συνόδου, τον κατηγόρησε για κανονικά παραπτώματα και σκανδαλισμό της Εκκλησίας και απαίτησε να ανοίξουν οι πύλες της Μονής για την επιστροφή εκδιωχθέντων Πατέρων. Η επιχειρηματολογία των Ιεροσολύμων στηρίχθηκε στο γεγονός ότι ο Δαμιανός έλαβε τον επισκοπικό βαθμό από το Πατριαρχείο, άρα θεωρείται υπόλογος απέναντι σε αυτό. Η θέση αυτή απορρίπτεται από τον ίδιο ως αντικανονική και αντίθετη με την παράδοση.