Ο νέος προκαθήμενος της Εκκλησίας της Κύπρου θα αναδειχθεί αμέσως μετά τα Χριστούγεννα.
Μέχρι το Σάββατο, οπόταν θα τελεστεί η νεκρώσιμος ακολουθία, οι μνηστήρες του θρόνου δεν αναμένεται, τουλάχιστον φανερά, να προχωρήσουν σε κινήσεις οι οποίες θα θεωρηθεί ότι αποτελούν είτε έλλειψη σεβασμού είτε προσβολή της μνήμης του, αλλά θεωρείται δεδομένο ότι παρασκηνιακά τα επιτελεία θα συνεχίσουν το έργο τους, αφού είναι κοινό μυστικό ότι επιτελεία υποψηφίων δραστηριοποιήθηκαν εδώ και καιρό.
Σε σχέση με τη διαδοχή του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Α’, υπάρχει μια βασική διαφορά και αυτή αφορά την κάθοδο του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου στην Κύπρο. Μάλιστα, κάποιοι εκτιμούν πως το ταξίδι του στην Κύπρο δεν σχετίζεται μόνο με την κηδεία αλλά έχει να κάνει και με τη διαδοχή του μακαριστού Αρχιεπισκόπου, ο οποίος τον στήριξε στο ουκρανικό ζήτημα το οποίο ήταν καθοριστικό για την εδραίωση του Πατριαρχείου.
Κύκλοι της Εκκλησίας δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να καταβληθεί προσπάθεια προκειμένου να πεισθούν δύο από τους υποψηφίους να τα βρουν ώστε να διεκδικήσει τον θρόνο μόνο ο ένας και να μπει σφήνα ανάμεσα στους δύο κυριότερους διεκδικητές που εκτιμάται ότι είναι οι Μητροπολίτες Λεμεσού Αθανάσιος και ο Μητροπολίτης Ταμασού και Ορεινής Ησαΐας. Ωστόσο και οι δύο ιεράρχες στο θέμα του ουκρανικού έκλιναν υπέρ της Εκκλησίας της Ρωσίας, σε αντίθεση με τη θέση του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου, αλλά και με τη θέση του Οικουμενικού Πατριάρχη.
Με τη θέση του Οικουμενικού Πατριάρχη, και κατ’ επέκταση με τη θέση του τέως Αρχιεπισκόπου Κύπρου, φαίνεται ότι συμφωνεί και η κυβέρνηση της Ελλάδας ενώ με βάση το ίδιο σκεπτικό, ούτε και η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών θα ευνοούσε την εκλογή Αρχιεπισκόπου ο οποίος, θεωρητικά, ταυτίζεται με τους Ρώσους. Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί, ότι στην Κύπρο υπάρχουν περίπου 40.000-50.000 Ρώσοι (δεδομένου ότι δικαίωμα ψήφου έχουν όλοι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί οι οποίοι κατοικούν στην Κύπρο), αριθμός όχι ευκαταφρόνητος, ιδιαίτερα αν η προσέλευση στις κάλπες δεν είναι μεγάλη.
Πάντως, τόσο ο Μητροπολίτης Λεμεσού όσο και ο Μητροπολίτης Ταμασού έκαναν ανοίγματα, επιχειρώντας να αποκαταστήσουν πλήρως τις σχέσεις τους με τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Από την άλλη, υποδεικνύεται, πως αυτοί που θα ψηφίσουν για ανάδειξη των τριών επικρατέστερων που θα αποτελέσουν και το τριπρόσωπο (δηλαδή τους τρεις των οποίων τα ονόματα θα τεθούν ενώπιον της Ιεράς Συνόδου η οποία θα εκλέξει τον επόμενο Αρχιεπίσκοπο) θα είναι κυρίως οι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας και όχι οποιοσδήποτε τρίτος, οπόταν ίσως κάποιοι λογαριάζουν χωρίς τον ξενοδόχο.
Ερωτηματικό αποτελεί το ποιος ελέγχει την Ιερά Σύνοδο και όπως πληροφορείται ο «Φ», άνθρωποι του περιβάλλοντος των Μητροπολιτών Πάφου και Κωνσταντίας/Αμμοχώστου, θεωρούν πως αν περιληφθούν στο τριπρόσωπο, τότε εύκολα ή δύσκολα θα αναδειχθούν στον θρόνο. Αν οι πρώτες δύο θέσεις θεωρούνται «κατειλημμένες» από τους Μητροπολίτες Λεμεσού και Ταμασού, τότε ο τρίτος εικάζεται ότι θα είναι είτε ο Πάφου Γεώργιος, είτε ο Κωνσταντίας και Αμμοχώστου Βασίλειος. Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορεί να αποκλείσει κανείς απριόρι τον Μητροπολίτη Μόρφου Νεόφυτο. Βεβαίως, ως προς το ποιος άλλος επιθυμεί να αναδειχθεί Αρχιεπίσκοπος ισχύει η ρήση «περί ορέξεως ουδείς λόγος» αν και κάποιοι συνειδητοποιούν πως στην παρούσα φάση δεν έχουν πιθανότητες. Ωστόσο, για να έχουν πιθανότητες εκλογής στο μέλλον, ο νέος Αρχιεπίσκοπος δεν πρέπει να είναι μικρός σε ηλικία, και αυτός είναι ένας επιπλέον λόγος που οι υποψηφιότητες των Μητροπολιτών Πάφου και Κωνσταντίας/Αμμοχώστου προσφέρονται τουλάχιστον ως προς την πτυχή της ηλικίας.
Όσον αφορά στην οργάνωση των επιτελείων, θεωρείται δεδομένο ότι το επιτελείο του Μητροπολίτη Λεμεσού βρίσκεται πολύ μπροστά. Επιπλέον ο Ταμασού Ησαΐας δεν έχει πολύ καιρό που αποφάσισε να διεκδικήσει τον θρόνο, αν και ο υπάρχων μηχανισμός μπορεί να ενισχυθεί. Οι υπόλοιποι, θεωρείται ότι δεν διαθέτουν αποτελεσματικό μηχανισμό.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η περίπτωση του Μητροπολίτη Μόρφου Νεόφυτου, ο οποίος έχει φανατικούς υποστηρικτές και παράλληλα, για σκοπούς προβολής, χρησιμοποιεί ευρέως το διαδίκτυο. Αν αυτό έχει αποτέλεσμα και μεταφραστεί και στις κάλπες, θα διαφανεί στην πράξη.
H στάση των Συνοδικών και η εμπλοκή των κομμάτων
Βεβαίως, υπάρχει ακόμη ένα ερώτημα. Πόσοι δηλαδή από όσους Συνοδικούς ευεργέτησε ο τέως Αρχιεπίσκοπος θα στηρίξουν τον υποψήφιο που αυτός ευνοούσε ή αν θα τον ξεχάσουν την επομένη της κηδείας του.
Εξάλλου, επειδή στην Εκκλησία δεν λειτουργούν πάντα τα πράγματα όπως στην κοινωνία, θα διαπιστωθεί κατά πόσον κάποιοι Συνοδικοί βλέποντας την επιθυμία του λαού, όπως θα εκφραστεί μέσω της ψήφου του, θα ταυτιστούν με τους πολλούς ή αν θα ακολουθήσουν άλλη πορεία.
Τέλος να λεχθεί, πως όσο και αν τα κόμματα έχουν απαξιωθεί, η θέση που θα τηρήσουν δυνατόν να είναι καταλυτική για την ανάδειξη του επόμενου Αρχιεπισκόπου. Ήδη, έχουν γίνει επαφές για αλληλοστήριξη.
Βήμα προς βήμα η ανάδειξη νέου Αρχιεπισκόπου
Για ανάδειξη του νέου Αρχιεπισκόπου Κύπρου, ο οποίος θα διαδεχθεί τον εκλιπόντα Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο Β’ ακολουθείται, σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας της Κύπρου, η ακόλουθη διαδικασία:
» Αμέσως μετά τη χηρεία του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου, ο πρώτος, κατά την τάξη, από τους εν ενεργεία Μητροπολίτες (στην προκειμένη περίπτωση ο Μητροπολίτης Πάφου Γεώργιος) αναλαμβάνει (ανέλαβε ήδη) την προσωρινή διοίκηση του (θρόνου) ως Τοποτηρητής, μέχρι την εκλογή και ενθρόνιση του νέου Αρχιεπισκόπου.
» Ο Τοποτηρητής ασκεί την προσωρινή διοίκηση της Αρχιεπισκοπής μόνο στα συνήθη και απαραίτητα, για την εύρυθμη λειτουργία της, χωρίς να επιτρέπεται κατά τα λοιπά οποιαδήποτε μεταβολή στο καθεστώς είτε των προσώπων είτε των πραγμάτων.
Σύμφωνα με το άρθρο 20 του Καταστατικού, εκλόγιμοι για τον Αρχιεπισκοπικό Θρόνο είναι: α) Όλοι οι Αρχιερείς της Εκκλησίας της Κύπρου, και όσοι έχουν τα, κατά το άρθρο 30, προς αρχιερατεία προσόντα. Στο άρθρο 30 προνοείται πως εκλόγιμοι προς αρχιερατεία είναι οι άγαμοι κληρικοί (πρεσβύτεροι ή διάκονοι) που έχουν τα εξής προσόντα: α) Πτυχίο αναγνωρισμένης Ορθόδοξης Θεολογικής Σχολής, β) δεκαετή ευδόκιμη διακονία με την ιδιότητα του κληρικού ή μοναχού, και γ) ηλικία τριανταπέντε ετών συμπληρωμένη.
Σύμφωνα με το άρθρο 21, ο Τοποτηρητής του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου έχει την υποχρέωση να στείλει, εντός δέκα ημερών από τη χηρεία του Θρόνου, δύο εγκυκλίους, μία προς τους εφημέριους, με την οποία εντέλλεται η κατάρτιση ή αναθεώρηση, των εκλογικών καταλόγων, εντός δεκαπέντε ημερών από την έκδοση της εγκυκλίου, και μία δεύτερη προς όλο το πλήρωμα της Εκκλησίας, με την οποία ορίζει την ημέρα για την εκλογή του τριπροσώπου, εντός σαράντα ημερών από τη χηρεία τού Θρόνου. Η παράταση των προθεσμιών είναι δυνατή μόνο για εξαιρετικούς λόγους, με απόφαση της Ιεράς Συνόδου.
Με βάση το Καταστατικό της Εκκλησίας, η διαδικασία εκλογής, για την ανάδειξη Αρχιεπισκόπου, διεξάγεται σε δύο στάδια: α) Την κατάρτιση του τριπροσώπου, με καθολική ψηφοφορία, και β) την εκλογή τού Αρχιεπισκόπου από την Ιερά Σύνοδο.
Σύμφωνα με το άρθρο 23, κατά την ημερομηνία που ορίσθηκε από τον Τοποτηρητή στην αποσταλείσα εγκύκλιο, διεξάγονται, με καθολική μυστική ψηφοφορία, εκλογές, για την κατάρτιση του τριπροσώπου. Δικαίωμα ψήφου έχουν όλοι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, ηλικίας άνω των 18 ετών, όσοι διαμένουν μόνιμα, τουλάχιστον από ενός έτους, στην Κύπρο, και είναι εγγεγραμμένοι στον εκλογικό κατάλογο ψηφοφόρων, ο οποίος εγκρίνεται από την Ιερά Σύνοδο.
Εντός πέντε ημερών, από το πέρας της προθεσμίας υποβολής των ενστάσεων, η Ιερά Σύνοδος συγκαλείται από τον Τοποτηρητή, αποφαίνεται οριστικά γι’ αυτές και προχωρεί, στη συνέχεια, στην επικύρωση των αποτελεσμάτων και στην κατάρτιση του τριπροσώπου, από τα τρία πρόσωπα που πλειοψήφησαν. Σε περίπτωση ισοψηφίας, διενεργείται κλήρωση κατά τη συνεδρία της Ιεράς Συνόδου. Εντός τριών ημερών, από την κατάρτιση του τριπροσώπου, η Ιερά Σύνοδος συγκαλείται από τον Τοποτηρητή, για την εκλογή του Αρχιεπισκόπου.
Αρχιεπίσκοπος αναδεικνύεται από το τριπρόσωπο εκείνος που συγκέντρωσε την απόλυτη πλειονοψηφία των μελών της Ιεράς Συνόδου. Εάν αυτή δεν επιτευχθεί, ή ψηφοφορία επαναλαμβάνεται, στην ίδια συνεδρία της Ιεράς Συνόδου, μεταξύ των δύο προσώπων, πού πλειονοψήφισαν, και Αρχιεπίσκοπος αναδεικνύεται εκείνος, που λαμβάνει τις περισσότερες ψήφους. Στην περίπτωση ισοψηφίας, διενεργείται κλήρωση.
ΠΗΓΗ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ