Το μέλλον της Ευρωζώνης, η προώθηση ενός οράματος για την ανάπτυξη, την απασχόληση και τις επενδύσεις, η προετοιμασία για τις ευρωεκλογές του 2019 με διεθνικά ψηφοδέλτια, τα σχέδια του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν για δημοψηφίσματα, αλλά κυρίως η προσφυγική κρίση περιλαμβάνονται στην ατζέντα των συζητήσεων των ηγετών των επτά χωρών του ευρωπαϊκού νότου, που συναντώνται σήμερα στη Ρώμη.
Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των χωρών-μελών της Ε.Ε. που θα συμμετάσχουν στη Σύνοδο (Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Μάλτα, Ελλάδα και Κύπρος) αναμένεται να πάρουν μέρος σε μια σύντομη αρχική συνάντηση στις 19:00 (τοπική ώρα· 20:00 ώρα Ελλάδας), ενώ θα ακολουθήσουν μια κοινή συνέντευξη Τύπου κι ένα δείπνο εργασίας.
Πρόκειται για την τέταρτη σύνοδο κορυφής της ομάδας, που σχηματίστηκε κατόπιν της πρωτοβουλίας που είχε αναλάβει τον Σεπτέμβριο του 2016 ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Ακολούθησαν δύο ακόμη σύνοδοι κορυφής το 2017 στη Λισαβόνα (τον Ιανουάριο) και στη Μαδρίτη (τον Απρίλιο).
Για την Ιταλία, το 2017 ήταν χρονιά καμπής: οι ακόμη το πρώτο εξάμηνο μαζικές ροές μεταναστών και προσφύγων μειώθηκαν δραματικά το δεύτερο, με τίμημα τις αμφιλεγόμενες συμφωνίες που έκλεισε η Ρώμη με τη Λιβύη. Οι αφίξεις περιορίστηκαν στις 119.000, δηλαδή μειώθηκαν κατά 35% σε σύγκριση με το 2016.
Αντιθέτως στην Ισπανία, Αλγερινοί και Μαροκινοί προστέθηκαν στους μετανάστες που φθάνουν στις ακτές της χώρας, με το σύνολο να περνάει από τις 6.000 αφίξεις το 2016 στις 23.000 το 2017.
Στην Ελλάδα, η συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας οδήγησε σε μείωση των αφίξεων στις 28.800, έναν αριθμό έξι φορές μικρότερο εκείνου που καταγραφόταν το 2016.
Στο μεταξύ ο αριθμός των νεκρών και των αγνοούμενων μεταναστών στη Μεσόγειο μειώθηκε από σχεδόν 5.000 το 2016 σε 3.116 το 2017, στη συντριπτική πλειονότητα στα ανοικτά της Λιβύης, όπου ο δείκτης των θανάτων έμεινε ουσιαστικά αμετάβλητος (1 στους 40).
Όπως αναφέρει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, η Ελλάδα φιλοξενεί πάνω από 50.000 μετανάστες και πρόσφυγες, από τους οποίους οι 14.000 ζουν σε καταυλισμούς με τεράστιο πρόβλημα υπερπληθυσμού στα νησιά του Αιγαίου.
Στην Ιταλία, οι αρχές έχουν πάψει να ανακοινώνουν τον αριθμό των αιτούντων άσυλο στα κέντρα υποδοχής. Ο τελευταίος διαθέσιμος αριθμός πλησίαζε τις 200.000 την άνοιξη. Το κλίμα γενικευμένης δυσαρέσκειας και δυσπιστίας έχει μετατρέψει τη μεταναστευτική κρίση σε προνομιακό πεδίο για τα λαϊκιστικά κόμματα και την άκρα δεξιά στην Ιταλία ενώ πλέον πλησιάζουν οι βουλευτικές εκλογές της 4ης Μαρτίου.
Στην Ισπανία, αντιδράσεις προκαλούν τα ετοιμόρροπα κέντρα κράτησης όπου στέλνονται οι παράτυποι μετανάστες εν όψει της απέλασής τους. Πάνω από 500 μετανάστες είναι έγκλειστοι σε μια φυλακή της Ανδαλουσίας όπου ένας Αλγερινός βρέθηκε κρεμασμένος μέσα στο κελί του την 29η Δεκεμβρίου.
Μπροστά σε αυτή την εικόνα, οι χώρες του νότου δεν σταματούν να απευθύνουν εκκλήσεις για την καλύτερη κατανομή των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο στην Ε.Ε.. Η ελληνική κυβέρνηση έχει προτείνει επανειλημμένα να προστεθούν οι Ιρακινοί και οι Αφγανοί στους πρόσφυγες για την επανένταξη των οποίων ορίζονται ποσοστώσεις.
«Η Ιταλία δεν μπορεί πλέον να συνεχίζει να πληρώνει για τους πάντες (στην Ε.Ε.), σε οικονομικούς όρους όσο και σε όρους πολιτικού κεφαλαίου», διεμήνυσε τη Δευτέρα από τις Βρυξέλλες ο υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας, Πιερ Κάρλο Πάντοαν.
Ο υπουργός Εσωτερικών της Ιταλίας Μάρκο Μινίτι, αρχιτέκτονας των συμφωνιών - οι οποίες έγιναν δεκτές με μεγάλη ικανοποίηση στις Βρυξέλλες - με τις αρχές και παραστρατιωτικές οργανώσεις της Λιβύης για να εμποδίζονται οι πρόσφυγες και οι μετανάστες να επιβιβάζονται σε επικίνδυνα πλεούμενα στην προσπάθειά τους να φθάσουν στην Ευρώπη, έκρινε από την πλευρά του ότι η Ε.Ε. πρέπει να συμμετάσχει στην ανθρωπιστική πτυχή της ιταλικής πολιτικής.
Τρεις ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα, η Ιταλία έγινε η πρώτη χώρα που υποδέχθηκε μια ομάδα 162 προσφύγων από την Αιθιοπία, τη Σομαλία και την Υεμένη, που έφθασαν στη χώρα με απευθείας πτήση από τη Λιβύη. Σύμφωνα με τον Μινίτι, αναμένεται να ακολουθήσει η απομάκρυνση άλλων 10.000 προσφύγων από τη Λιβύη μέσα στο 2018, όμως προϋπόθεση για αυτό είναι να κατανεμηθούν στις χώρες-μέλη της Ε.Ε..
Με τις αιτήσεις ασύλου να καταγράφουν ρεκόρ και στη Γαλλία, το ζήτημα αναμένεται να τεθεί στις διμερείς συναντήσεις που θα έχει με την ιταλική πολιτική και πολιτειακή ηγεσία ο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος θα παρατείνει την παραμονή του στη Ρώμη ως την Πέμπτη.