Στο ενδεχόμενο κόστος μίας ανεξαρτητοποίησης της Καταλονίας από τον κορμό του ισπανικού κράτους υπογραμμίζει σε δημοσίευμά της η εφημερίδα El Pais, επισημαίνοντας πως σ' ένα τέτοιο ενδεχόμενο, εκείνοι που θα πληγούν οικονομικά περισσότερο από μία τέτοια κίνηση θα είναι οι εργαζόμενοι και οι άνεργοι της περιοχής και όχι η μεσαία τάξη.
Όπως τονίζει στο κύριο άρθρο της στο οικονομικό της τμήμα η εφημερίδα, "επί χρόνια, οι αυτονομιστές υπόσχονταν την Γη της Επαγγελίας στους Καταλανούς. Μόνο και μόνο η ανακοίνωση της αυτονόμησής προκάλεσε στην Καταλονία τη δεινότερη θεσμική και κοινωνική κρίση από τον Εμφύλιο Πόλεμο και προκάλεσε οικονομικό χάος. Για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες οι αυτονομιστές αισθάνονται πως βαδίζουν πάνω σε μία παγωμένη λίμνη, που έχει αρχίσει να θρυμματίζεται και δεν μπορούν να κρύψουν τον πανικό που σχηματίζεται στα πρόσωπά τους".
"Ο κύριος κίνδυνος για μία (τοπική) οικονομία με μεγάλο εξωτερικό χρέος, αξιολόγηση στο επίπεδο "σκουπίδια" και χωρίς πρόσβαση σε εξωτερικό δανεισμό ήταν πάντοτε η οικονομική αστάθεια. Οι καταλανικές τράπεζες επέζησαν δύο παγκοσμίων πολέμων, ενός εμφυλίου, της μεταπολεμικής περιόδου, της πετρελαϊκής κρίσης, του στασιμοπληθωρισμού, της κατάρρευσης μεγάλων επιχειρήσεων, τη φούσκα των κατασκευών, την κατάρρευση της Lehman Bros, την ελληνική κρίση και την κρίση στην Ιρλανδία, τη διάσωση των τραπεζών από την ΕΕ το 2012", υποστηρίζει στο κύριο αυτό άρθρο της η El Pais.
Όπως διαπιστώνει για μία φορά ακόμη, η ίδια εφημερίδα, "η ανακοίνωση της ανεξαρτησίας στάθηκε ικανή να τις εξαναγκάσει να μεταφέρουν την έδρα τους. Ευτυχώς που εξακολουθούν να βρίσκονται κάτω από την προστασία του ευρώ και της ΕΚΤ και του ισπανικού μηχανισμού ασφάλειας καταθέσεων και τούτο μόνο στάθηκε ικανό να σταματήσει το χειρότερο δυνατό σενάριο, που θα μπορούσε να προκαλέσει μία ραγδαία καταστροφή στην αγορά εργασίας στην Καταλονία, η οποία θα ήταν δυνατό να εξαπλωθεί και στην υπόλοιπη Ισπανία. Και επιπλέον θα είχε προκαλέσει μία άλλη μεγάλη κρίση από εκείνη που είχε προκληθεί με τις εκλογές στην Ελλάδα το 2015".
"Μολαταύτα", συνεχίζει, "η περιπέτεια της ανεξαρτησίας δεν θα περάσει χωρίς συνέπειες και εκείνοι που θα πληγούν δεινότερα δεν θα είναι ούτε οι επιχειρήσεις, ούτε και η μεσαία τάξη, αλλά οι εργαζόμενοι και οι άνεργοι στην Καταλονία. Ακόμη δεν διαθέτουμε ακριβή στοιχεία για τη ζημία που έχει προκληθεί έως τώρα, όμως τα στοιχεία τούτα θα γίνουν εμφανή μακροπρόθεσμα. Βραχυπρόθεσμα θα το βιώσει ο τουριστικός τομέας κι οι εργαζόμενοι σε αυτόν. Η εικόνα της αστάθειας στους δρόμους της Βαρκελώνης, σε συνδυασμό με την εκτέλεση μίας από τις πιο τρομακτικές τρομοκρατικές επιθέσεις τον περασμένο Αύγουστο έχουν μειώσει το κύμα προσέλευσης τουριστών".
Στο σημείο αυτό, η El Pais διαπιστώνει πως "όσο περισσότερο διαρκεί η διένεξη τούτη, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η ζημιά στους εργαζόμενους του τομέα, ιδίως σε εκείνους που βρίσκονται σε καθεστώς ευέλικτης εργασίας, όπως οι καμαριέρες. Οι τουρίστες θα επιστρέψουν στην Βαρκελώνη, μία υπέροχη παραθαλάσσια πόλη, μόλις τελειώσει η κρίση, για να μπορούν απερίσπαστοι να γευθούν το καλό της κλίμα και την άριστη σχέση ποιότητας και τιμής που προσφέρουν οι διακοπές στις καταλανικές ακτές".
"Ωστόσο", συνεχίζει η εφημερίδα, "μεγαλύτερη διάρκεια με πιο μεγάλο κόστος θα έχει για τους εργαζόμενους η φυγή των μεγάλων επιχειρήσεων. Μόλις μέσα σε δύο εβδομάδες, οι οπαδοί της ανεξαρτησίας προκάλεσαν τη μεγαλύτερη δυνατή ζημιά στην ετικέτα και τη φήμη της Βαρκελώνης και της Καταλονίας, η οποία χρειάσθηκε 40 χρόνια για να δημιουργηθεί. Το μοναδικό ιστορικό προηγούμενο είναι εκείνο του Κεμπέκ. Εκεί υπήρξε επίσης μία φυγή επιχειρήσεων, που στην πλειονότητά τους ουδέποτε επέστρεψαν. Μετά τη διαδικασία εκείνη της πολιτικής αστάθειας και του κατακερματισμού της κοινωνίας διήρκεσε και το Κεμπέκ έχασε μεγάλο μέρος του πληθυσμού του και φτωχοποιήθηκε σε σχετικούς όρους με το γειτονικό Οντάριο (Τορόντο). Οι εργαζόμενοι σε πολυεθνικές με υψηλή κατάρτιση κατόρθωσαν βέβαια να αποφύγουν την φτωχοποίηση, όμως οι εργαζόμενοι με μικρότερη κατάρτιση υπέστησαν τη μεγαλύτερη ζημία".
"Εάν οι οπαδοί της ανεξαρτησίας βέβαια επιστρέψουν στη νομιμότητα και στους θεσμούς, προκειμένου να επιτύχουν μέσα από τον διάλογο μία συλλογική λύση, οι πληγές που προκλήθηκαν θα μπορέσουν να κλείσουν, καίτοι θα παραμείνουν αναπόφευκτα κάποιες ουλές. Εάν όμως εξακολουθήσουν αυτήν την παράνοια, που γνωρίζουν καλά πως οδηγεί στην αποτυχία, θα προκαλέσουν τεράστιες ζημιές σε πολλούς αθώους Καταλανούς", καταλήγει το άρθρο της El Pais.