"Θα πρέπει να επιμείνουμε στις θέσεις μας, να μην αποδεχθούμε την όποια αλλαγή της βάσης λύσης και να είμαστε διεκδικητικοί, παρά τις όποιες πιέσεις αναμένεται να ασκηθούν στο Κυπριακό, διαμήνυσε ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκος Κοτζιάς , ο οποίος ήταν ο κύριος ομιλητής σε εκδήλωση της Επαρχιακής Γραμματείας του ΔΗΚΟ Λεμεσού, με τίτλο «50 Χρόνια από την τουρκική εισβολή - Εξελίξεις στο Κυπριακό». Αποκάλυψε επίσης ότι "το Κραν Μοντανά τέλειωσε όταν η Τουρκία έβγαλε ψεύτη τον Γκουτέρες". Στην εκδήλωση, η οποία πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Δευτέρας, στο αμφιθέατρο «Τάσσος Παπαδόπουλος» του ΤΕΠΑΚ, ο πρώην Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών έκανε μια εκτενή αναφορά στα όσα διαδραματίστηκαν στο Κραν Μοντανά, μίλησε για "χαμένες" υποχωρήσεις, απάντησε σε όσους τον κατηγορούσαν για τους χειρισμούς του και προειδοποίησε ότι η Τουρκία προωθεί σήμερα την «παραδοξότητα» δυο κρατών υπό τη σκέπη μιας συνομοσπονδίας, για να έχει λόγο στην εξωτερική και αμυντική πολιτική όλου του νησιού. Λέγοντας πως «σημαία μας σε όλες μας τις διαπραγματεύσεις που υπήρξα Υπουργός, ήταν η μεγαλόνησος να γίνει ένα φυσιολογικό, ένα κανονικό ανεξάρτητο κράτος», ο Νίκος Κοτζιάς ανέφερε πως «κανείς από όλους αυτούς που μας πολέμησαν, με βάση τα εξαρτημένα αντανακλαστικά τους, που με κατηγορούσαν για οξυμένο εθνικισμό και ακρότητες, δεν μας έχει πει, μέχρι σήμερα, γιατί αυτή η απλή φράση, να γίνει η Κύπρος ένα κανονικό κράτος, είναι εξτρεμιστική και υπερ-εθνικιστική». «Πείσαμε σε δυο χρόνια συνεχών συζητήσεων, από το 2015 μέχρι το 2017, τον ΓΓ του ΟΗΕ, να υιοθετήσει τον όρο και την ουσία του κανονικού κράτους και είχαμε μια μεγάλη διπλωματική επιτυχία», είπε και διερωτήθηκε τι ενόχλησε κάποιους, εντός και εκτός Κύπρου, από τους χειρισμούς της ελληνικής διπλωματίας, όταν «σημαντικοί παράγοντες διαπραγμάτευσης για πρώτη φορά δεν ακολουθούσαν την Τουρκία, ότι πίεζαν την Τουρκία να αποδεχθεί λύση, να τελειώνουμε με τις εγγυήσεις και τα κατοχικά στρατεύματα και να βρεθεί μια φόρμουλα». Αναφερόμενος στο Κραν Μοντανά είπε πως «στο δείπνο ο ΓΓ του ΟΗΕ ήρθε με ένα κείμενο που έλεγε ότι δεν είναι δυνατόν να διατηρηθεί κράτος – μέλος του ΟΗΕ υπό καθεστώς εγγυήσεων και ο κατοχικός στρατός της Τουρκίας πρέπει να αποχωρήσει και το έλεγε ως συμπέρασμα της συνδιάσκεψης». «Να είμαι ειλικρινής, ο (Πρόεδρος) Αναστασιάδης, που έκανε την εσωτερική πτυχή και δεν θα αξιολογήσω πώς την έκανε, έδειχνε κάπως έξω από τα νερά του, σαν να μην περίμενε ότι θα υπήρχε μια τέτοια συμφωνία και τέτοια εισήγηση την τελευταία μέρα για τη διεθνή πτυχή του Κυπριακού», συμπλήρωσε. Κατά το δείπνο, συνέχισε, ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου «λέει ουσιαστικά στον ΓΓ του ΟΗΕ ότι είναι ψεύτης και ουδέποτε συμφώνησε η Τουρκική πλευρά να καταργηθούν οι εγγυήσεις και να αποσυρθεί ο τουρκικός στρατός». Ο κ.Τσαβούσοβλου, πρόσθεσε, επέμενε στη θέση του ότι ο Αντόνιο Γκουτέρες δεν αντιλήφθηκε σωστά τις προθέσεις της τουρκικής πλευράς και ο ΓΓ του ΟΗΕ κήρυξε τερματισμό των διαπραγματεύσεων. Το Κραν Μοντανά τέλειωσε «όταν η Τουρκία έβγαλε ψεύτη τον Γκουτέρες», είπε ο κ.Κοτζιάς, αποδίδοντας την αλλαγή στάσης σε όρο που έθεσε «το ακροδεξιό κόμμα των Γκρίζων Λύκων προκειμένου να στηρίξει τον Ταγίπ Ερντογάν στις βουλευτικές εκλογές». Την ίδια ώρα σημείωσε πως «αντί σύσσωμος ο Ελληνισμός να καταγγείλει ότι ενώπιον των απαιτήσεων των Γκρίζων Λύκων τελείωσε το Κραν Μοντανά και βγάλανε ψεύτη μέχρι και τον ΓΓ του ΟΗΕ και να του το θυμίζουμε για να μην το ξεχνάει, βγήκαν να τα βάλουν με την Κυπριακή Δημοκρατία και με Έλληνες εκπροσώπους της διαπραγμάτευσης». Αναφερόμενος δε σε φιλοτουρκικές θέσεις του τότε Ειδικού Συμβούλου του ΓΓ του ΟΗΕ για την Κύπρο `Εσπεν Μπαρθ Ειντε και στις συχνές, όπως είπε, συγκρούσεις που είχε μαζί του, ο κ.Κοτζιάς υπογράμμισε ότι «δεν μπορεί η πλευρά μας να αποδέχεται και δεν πρέπει ποτέ να αποδεχθεί, οι εκπρόσωποι του ΟΗΕ να απαλλάσσουν τον εαυτό τους από τις δεσμευτικές αποφάσεις του ΟΗΕ». Αυτό, υπέδειξε, θα πρέπει να το θυμόμαστε και για την πρόσφατη προτροπή του ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες «να κινηθούμε out of the box, δηλαδή εκτός των δεσμεύσεων που έχουμε, που ο ίδιος ο ΟΗΕ έδωσε». Υπέδειξε ακόμη πως «πολλές από τις λεγόμενες ευκαιρίες, όπως αυτές που δημιουργήσαμε στο Κραν Μοντανά, χάθηκαν όχι εξαιτίας της συμπεριφοράς και των επιλογών της Ελλάδας και της Κύπρου» και πως χαμένη ευκαιρία είναι «το ότι δεν αξιοποιήθηκε το να καταγγελθεί η Τουρκία από διάφορους κύκλους». «Η χρέωση του τουρκικού απορριπτισμού ως λάθος της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι το λιγότερο αναληθές, ανήθικο, μη πω ότι δείχνει ένα είδος ξενοφοβίας αν όχι ξενο-δουλείας», ανέφερε και υπογράμμισε ότι «στην ιστορία της Κύπρου δεν είναι οι χαμένες ευκαιρίες το πρόβλημα, αλλά οι χαμένες υποχωρήσεις που δεν έφεραν αποτέλεσμα». Σημείωσε, επίσης, πως όποτε δεν κάναμε πίσω σε εκβιασμούς και εκφοβισμούς δεν οδηγηθήκαμε αναγκαστικά σε χαμένες ευκαιρίες και πως η τακτική των παραχωρήσεων προκειμένου να κάνει η άλλη πλευρά μερικά βήματα επί της διαδικασίας, δεν είναι πάντα ωφέλιμη.