«Πονοκέφαλο» και ανησυχία στην ελληνική κυβέρνηση προκαλούν οι ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις στη Βόρεια Μακεδονία καθώς μετά την προκήρυξη πρόωρων εκλογών για τις 12 Απριλίου εκφράζονται φόβοι για την ενίσχυση των εθνικιστικών τάσεων στη γειτονική χώρα.
Ανησυχία
Ο πρωτεργάτης της Συμφωνίας των Πρεσπών Νίκος Κοτζιάς σχολίασε με αιχμηρό τρόπο το μπλόκο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ειδικότερα το βέτο της Γαλλίας για την εκκίνηση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ.
«Ομολογώ ότι νόμιζα ότι είχα σκεφτεί όλα τα σενάρια ως προς συμφωνία Πρεσπών. Όμως δεν υπολόγισα επαρκώς την κοντόφθαλμη, ανεύθυνη, χωρίς όραμα και στρατηγική, πολιτική «ηγετών» της ΕΕ που δεν έχουν καταλάβει τι περιμένει την Ευρώπη με Brexit, Συρία, Βοσνία, Κόσοβο, Ανατ. Μεσόγειο», έγραψε ο κ. Κοτζιάς βάζοντας στο στόχαστρο ηγέτες της ΕΕ.
Την ανησυχία του για τις εξελίξεις εξέφρασε και ο Ευάγγελος Βενιζέλος για το θέμα της σύνθετης ονομασίας και κατά πόσο εφεξής θα είναι ίδια εντός και εκτός των βορειομακεδονικών συνόρων.
Το υπουργείο Εξωτερικών μπορεί να μην σχολιάζει επισήμως τις εξελίξεις ωστόσο παρασκηνιακά εκφράζονται ανησυχίες για τις εξελίξεις και για την τήρηση της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Διπλωματικές πηγές μάλιστα αναφέρουν πως μία πιθανή αστάθεια στα Σκόπια λόγω των πολιτικών εξελίξεων δεν θα αφήσει ανεπηρέαστη την Ελλάδα.
Έρχονται ανατροπές στη Συμφωνία των Πρεσπών;
Το ενδεχόμενο πολιτικής αλλαγής στη Β. Μακεδονία μετά τις εκλογές της 12ης Απριλίου, είναι πολύ πιθανό όπως προεξοφλούν αρκετοί να φέρει ανατροπές στη Συμφωνία των Πρεσπών. Αν και δεν μπορεί να ακυρωθεί η Συμφωνία, όπως τονίζουν αναλυτές, μπορεί ωστόσο να τεθεί εν αμφιβόλω από μια για παράδειγμα εθνικιστική κυβέρνηση.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι σε μια τέτοια περίπτωση, πτυχές της Συμφωνίας των Πρεσπών που η Ελλάδα επιδιώκει να εφαρμοστούν θα μείνουν ανενεργές ή θα παραπεμφθούν στις καλένδες από μια εθνικιστική κυβέρνηση στα Σκόπια.
Εκλογές στις 12 Απριλίου
Υπενθυμίζεται ότι μετά το γαλλικό φρένο στην εκκίνηση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων για τη Βόρεια Μακεδονία στην ΕΕ, οι πολιτικοί αρχηγοί της γειτονικής χώρας αποφάσισαν τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών στις 12 Απριλίου.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τον Ιανουάριο ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ θα πρέπει να παραιτηθεί, για να σχηματιστεί υπηρεσιακή κυβέρνηση με τη συμμετοχή εκπροσώπων και από τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Η προεκλογική εκστρατεία θα διαρκέσει 100 ημέρες.
Συμφωνία Ζάεφ με τους πολιτικούς αρχηγούς
Εξερχόμενος από τη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών, ο Ζόραν Ζάεφ εξέφρασε την πεποίθηση ότι «στις 12 Απριλίου οι πολίτες θα λάβουν μια σοφή απόφαση, που θα προετοιμάσει το δρόμο για όποιον από εμάς αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας».
Παρά την άρνηση της ΕΕ, ο πρωθυπουργός της Β. Μακεδονίας παραμένει σταθερός στην ευρωατλαντική προοπτική της χώρας του.
Οι εκλογές είναι αναπόφευκτες μετά από ό,τι συνέβη στη χώρα, δήλωσε ο ηγέτης του εθνικιστικού VMRO-DPMNE Κριστιάν Μικόβσκι.
Ο αρχηγός της συμμαχίας των Αλβανών Ζιτζαντίν Σέλα τόνισε ότι «η κοινή θέση όλων των κομμάτων είναι ότι δεν έχουμε άλλη επιλογή και όλοι πρέπει να προχωρήσουμε στην πορεία προς την ΕΕ».
Δίκαιες και δημοκρατικές εκλογές ζήτησαν οι ηγέτες του DUI Αλι Αχμέτι και του DPA Μεντούχ Θάτσι.
Ψυχρολουσία για Ζάεφ
To «ιστορικό λάθος της Ευρωπαϊκής Ένωσης», όπως αποκάλεσαν ανώτεροι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, προκάλεσε πολιτικούς κλυδωνισμούς στα Σκόπια, με τον Ζόραν Ζάεφ να εξετάζει από την πρώτη στιγμή το σενάριο της παραίτησης και των πρόωρων εκλογών.
Επί επτά ώρες, οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν κατάφεραν να κάμψουν τις αντιστάσεις του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος αρνείται πεισματικά την ένταξη νέων κρατών στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι να αναθεωρηθούν οι μηχανισμοί διεύρυνσης, τους οποίους χαρακτηρίζει «αναποτελεσματικούς και απογοητευτικούς».
Η ψυχρολουσία για τον Ζόραν Ζάεφ ήταν μεγάλη, οι πολιτικές εξελίξεις στη γειτονική χώρα αναπόφευκτες και μέχρι την έκτακτη Σύνοδο Κορυφής στο Ζάγκρεμπ τον Μάιο τίποτα δεν θα είναι το ίδιο.
Ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας αισθάνεται πως η Ευρώπη τον «άδειασε», καθώς οι εσωτερικοί αντίπαλοί του μπορούν να τον κατηγορούν πως έκανε μια σειρά από υποχωρήσεις χωρίς να έχει εγγυήσεις, αλλά μόνο μεγάλο κόστος.
Στο διάγγελμα εμφανίστηκε εξοργισμένος με την ΕΕ που δεν πραγματοποίησε τα όσα υποσχέθηκε. «Φέραμε αποτελέσματα, προχωρήσαμε με τις μεταρρυθμίσεις, λύσαμε τις διαφωνίες μας με τα γειτονικά μας κράτη», είπε ο Ζόραν Ζάεφ, υπονοώντας πως είχε λάβει υποσχέσεις ότι μετά τον Ιούνιο του 2018 και τη Συμφωνία των Πρεσπών θα έπαιρνε το «πράσινο φως» ώστε η χώρα του να ακολουθήσει ευρωπαϊκή πορεία.
Εκλογές σε κλίμα πόλωσης
Ο Ζόραν Ζάεφ, πάντως έδειξε πως δεν θέλει να χάσει χρόνο και έθεσε το δίλημμα της κάλπης ζητώντας από τους πολίτες να αποφασίσουν εάν επιθυμούν να συνεχίσουν στον ευρωπαϊκό δρόμο ή εάν θα επιστρέψουν στο δρόμο της απομόνωσης και του εθνικισμού.
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως οι εκλογές θα διεξαχθούν μέσα σε ένα σκηνικό σκληρής πόλωσης με τον Ζόραν Ζάεφ να αναζητά για άλλη μια φορά συμμάχους στο εξωτερικό και το εθνικιστικό VMRO να καταγγέλλει την κυβέρνηση ότι «χάρισε» το όνομα Μακεδονία για να προωθήσει την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας, κάτι που τελικά δεν συνέβη.