Η απαλλαγή για τον Frontex ήταν το πιο αμφιλεγόμενο θέμα που εξέτασαν οι ευρωβουλευτές κατά τη διαδικασία εξέτασης του απολογισμού της διαχείρισης των κονδυλίων της πλειοψηφίας των θεσμικών οργάνων και οργανισμών της ΕΕ για το 2019.
Συγκεκριμένα, με 531 ψήφους υπέρ, 80 κατά και 80 αποχές, οι ευρωβουλευτές αποφάσισαν να αναβάλουν την έγκριση των λογαριασμών του Frontex (του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής) στο πλαίσιο της διαδικασίας απαλλαγής για το 2019, μέχρι να λάβουν πρόσθετες διευκρινίσεις σχετικά με σειρά ζητημάτων.
Κατά την εξέταση των λογαριασμών του οργανισμού, εξέφρασαν σοβαρές ανησυχίες για τις καταγγελίες περί συνενοχής του σε παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων όσον αφορά τη συμμετοχή του στην επαναπροώθηση μεταναστών, αλλά και για περιστατικά παρενόχλησης και για τη σημαντική ανισορροπία μεταξύ των φύλων στον οργανισμό, ιδίως στο επίπεδο του διοικητικού συμβουλίου, μεταξύ άλλων θεμάτων.
Πλέον, οι ευρωβουλευτές ζητούν περαιτέρω διευκρινίσεις από τον Frontex σχετικά με τα εν λόγω ζητήματα. Εάν ο Frontex δεν δώσει επαρκείς εξηγήσεις και δεν λάβει μέτρα για τη βελτίωση της κατάστασης έως το φθινόπωρο, το Κοινοβούλιο μπορεί να αποφασίσει να αρνηθεί να εγκρίνει τους λογαριασμούς του.
Πριν λίγες ημέρες άλλωστε, ρεπορτάζ της γερμανικής επιθεώρησης Der Spiegel, έφερε στο φως τη στενή συνεργασία μεταξύ της Frontex και της Λιβυκής ακτοφυλακής, ώστε πρόσφυγες και μετανάστες να γυρίζουν πίσω στα στρατόπεδα της Λιβύης.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου έχει αποφασίσει από το 2012 ότι οι πρόσφυγες δεν μπορεί να επιστρέφουν στη Λιβύη, καθώς κινδυνεύουν από βασανιστήρια και θάνατο, ωστόσο σύμφωνα με επίσημο εσωτερικό έγγραφο της Ε.Ε. μόνο πέρυσι ανασχέθηκαν περισσότεροι από 11.890 άνθρωποι από το να φτάσουν στις ευρωπαϊκές ακτές.
Αξίζει δε να αναφερθεί πως η Ε.Ε. προσφέρει χρήματα στην λιβυκή ακτοφυλακή και εκπαιδεύει τους άνδρες της, χωρίς όμως να εμπλέκεται στις δραστηριότητές της βάσει των επίσημων καταστατικών. Πέραν από τις επαναπροωθήσεις, ο Frontex ελέγχεται και για μη διάσωση προσφύγων και μεταναστών στη θάλασσα.
Το Κοινοβούλιο αρνήθηκε επίσης να χορηγήσει απαλλαγή στο Συμβούλιο. Ωστόσο, το Συμβούλιο, σε αντίθεση με τα άλλα όργανα της ΕΕ, δεν δεσμεύεται από τα ιδρυτικά κείμενα της ΕΕ σχετικά με την ανάγκη έγκρισης της απαλλαγής από το Κοινοβούλιο. Οι ευρωβουλευτές αρνούνται να εγκρίνουν τους λογαριασμούς του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Συμβουλίου Υπουργών κάθε χρόνο από το 2011, λόγω της συνεχιζόμενης άρνησης των εν λόγω θεσμικών οργάνων να παράσχουν στο Κοινοβούλιο τα αναγκαία στοιχεία και πληροφορίες.
Η διαδικασία απαλλαγής
Η διαδικασία απαλλαγής είναι το σημαντικότερο εργαλείο που διαθέτει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προκειμένου να ελέγχει τον τρόπο με τον οποίο δαπανήθηκαν οι δημόσιοι πόροι και πώς υλοποιούνται τα έργα της ΕΕ.
Το Κοινοβούλιο έχει το αποκλειστικό δικαίωμα να εγκρίνει την εκτέλεση του προϋπολογισμού των θεσμικών οργάνων και οργανισμών της ΕΕ για κάθε έτος. Η επιτροπή δημοσιονομικού ελέγχου αποφασίζει σχετικά με τη χορήγηση, την άρνηση ή την αναβολή της χορήγησης απαλλαγής με βάση τα στοιχεία που παρέχει το Ελεγκτικό Συνέδριο της ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις του Συμβουλίου και αφού συζητήσει με τους Επιτρόπους και άλλους ανώτερους υπαλλήλους της ΕΕ. Η διαδικασία επιτάσσει ότι το Κοινοβούλιο πρέπει να εγκρίνει τις αποφάσεις απαλλαγής στην ολομέλεια πριν από τις 15 Μαΐου κάθε έτους.
Χρήστος Δεμέτης