"Όποιοι βαυκαλίζονται ότι μπορεί να υπάρξει διευθέτηση του Κυπριακού μέσω της λύσης δύο κρατών, θα διαπιστώσουν ότι, με όποιον και αν μιλήσουν στην Ευρώπη, αυτό το πράγμα δεν στέκεται σε καμία βάση", δήλωσε ο απερχόμενος Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς, επαναλαμβάνοντας την ετοιμότητα της ΕΕ να έτοιμοι να συνεχίσει να υποστηρίζει τις προσπάθειες υπό την ηγεσία του ΟΗΕ. Ο κ. Σχοινάς μιλούσε το βράδυ της Δευτέρας ενώπιον της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία συζήτησε τις εξελίξεις στο Κυπριακό, με αφορμή τη συμπλήρωση 41 ετών από την παράνομη ανακήρυξη του ψευδοκράτους στα κατεχόμενα. Στην αρχική του τοποθέτηση, ο απερχόμενος Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανέφερε ότι «η θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι σαφής και συνεπής». Όπως είπε, «αναγνωρίζουμε την Κυπριακή Δημοκρατία ως τη μόνη νόμιμη Κυβέρνηση της Κύπρου και καταδικάζουμε οποιαδήποτε παράβαση της εδαφικής της ακεραιότητας.Σημείωσε περαιτέρω ότι «η ΕΕ έχει εκφράσει επανειλημμένα την αλληλεγγύη της προς την Κυπριακή Δημοκρατία» και ότι «παραμένει πλήρως προσηλωμένη σε μια συνολική διευθέτηση στην Κύπρο», η οποία «πρέπει να έχει ως βάση το πλαίσιο του ΟΗΕ και να βασίζεται σε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία και με πολιτική ισότητα, βάσει των ιδρυτικών αξιών της Ευρωπαϊκής μας Ένωσης». «Η διευθέτηση στην Κύπρο αποτελεί βασικό ζήτημα για την ΕΕ» τόνισε ο κ. Σχοινάς, προσθέτοντας ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι έτοιμη να παίξει τον ρόλο της για την υποστήριξη της διαδικασίας υπό την ηγεσία του ΟΗΕ για την επανένωση της Κύπρου σε όλα τα στάδια και με όλα τα κατάλληλα μέσα στη διάθεσή μας.» «Ένα από αυτά τα μέσα είναι το πρόγραμμα βοήθειας της ΕΕ για την τουρκοκυπριακή κοινότητα», ανέφερε, επισημαίνοντας ότι μεταξύ 2006 και 2024, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει διαθέσει 727 εκατ. ευρώ σε αυτό το πρόγραμμα. Είπε ακόμη ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρακολουθεί επίσης την εφαρμογή του κανονισμού της ΕΕ για την πράσινη γραμμή. «Η ΕΕ υποστήριξε το έργο της Προσωπικής Απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για την Κύπρο και είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε τις προσπάθειες υπό την ηγεσία του ΟΗΕ», υπογράμμισε. «Η ΕΕ ενθαρρύνει τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων της Κύπρου να βασιστούν στις συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν στο άτυπο δείπνο στη Νέα Υόρκη στις 15 Οκτωβρίου. Ακόμη, εξέφρασε την ετοιμότητα της ΕΕ να εργαστεί για περαιτέρω βήματα μεταξύ των δύο κοινοτήτων, συμπεριλαμβανομένου του ανοίγματος νέων σημείων διέλευσης, και να δημιουργήσει συνθήκες που ευνοούν την επανέναρξη των συνομιλιών. «Είναι σαφές ότι χρειαζόμαστε μια δίκαιη, συνολική και βιώσιμη διευθέτηση στην Κύπρο το συντομότερο δυνατό. Αυτή η διευθέτηση θα ήταν πολύ ωφέλιμη για την Κύπρο και τους πολίτες της, καθώς και για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο», τόνισε. Στην τελική του δήλωση, ο Μαργαρίτης Σχοινάς ανέφερε ότι ο ίδιος το 1983 είχε διαμαρτυρηθεί ως φοιτητής στη Θεσσαλονίκη για την ανακήρυξη του ψευδοκράτους, σημειώνοντας ότι 41 χρόνια μετά είχε την τιμή να το καταγγείλει και επίσημα στο όνομα της Ευρώπης, δεδομένου ότι αυτή ήταν η τελευταία του φορά στο βήμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υπό την ιδιότητά του ως μέλους του Κολεγίου των Επιτρόπων. «Οι Τούρκοι πρέπει να βρουν λίγο χρόνο να σκεφτούν τι πέτυχαν με αυτήν την απόφαση (Σ.Σ. την ανακήρυξη του ψευδοκράτους)», είπε, επισημαίνοντας ότι «πέτυχαν την επικύρωση της απομόνωσής τους – και μάλιστα σε παγκόσμιο επίπεδο – και την επικύρωση μιας παρανομίας που είχε ήδη ξεκινήσει από την εισβολή του 1974». Όπως είπε, «η Κύπρος είναι πια αναπόσπαστο μέλος της ΕΕ και της Ευρωζώνης, είναι πανίσχυρη, είναι στην καρδιά των ευρωπαϊκών αλλά και των διεθνών εξελίξεων σε μια γεωπολιτικά ευαίσθητη περιοχή». «Θέλουμε μια μέρα η Κύπρος να είναι ένα επανενωμένο κράτος βασισμένο σε αυτά που αντιπροσωπεύει η Ευρώπη, που θα λειτουργεί αποτελεσματικά σύμφωνα με το κοινοτικό κεκτημένο από την πρώτη μέρα. Αυτό θέλουμε να δούμε και γι’ αυτό δουλεύουμε», υπογράμμισε ο Μαργαρίτης Σχοινάς. Παράλληλα, διευκρίνισε ότι αυτή η διαδικασία είναι υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, προσθέτοντας ότι «ο ρόλος μας δεν μπορεί παρά να είναι επικουρικός, αλλά πρέπει να σας πω ότι θα είναι καταλυτικός». Όπως είπε, «χωρίς την Ευρώπη δεν μπορεί να υπάρξει μια τέτοια προοπτική». «Όποιοι βαυκαλίζονται ακόμα ότι μπορεί τάχα μου να προκύψει κάποιου είδους διευθέτηση μέσω δύο κρατών ή δύο ενοτήτων, μάλλον δεν έχουν μιλήσει με κανέναν στην Ευρώπη. Με όποιον και αν μιλήσουν στην Ευρώπη, θα διαπιστώσουν ότι αυτό το πράγμα δεν στέκεται πουθενά, σε καμία βάση, ούτε πολιτικά, ούτε κοινοτικά, ούτε οικονομικά, ούτε νομικά, ούτε στη βάση του διεθνούς δικαίου», επεσήμανε. Καταλήγοντας, ο κ. Σχοινάς έκανε λόγο «για μια σημαντική στιγμή όπου το σπίτι της ευρωπαϊκής δημοκρατίας αίρεται στο ύψος των περιστάσεων», προσθέτοντας ότι «τα τείχη και τα οδοφράγματα ανήκουν στο παρελθόν» και ότι «το μέλλον ανήκει στην ευρωπαϊκή Κύπρο».
Οι τοποθετήσεις των Κυπρίων Ευρωβουλευτών
Στην τοποθέτησή του, ο Ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), Λουκάς Φουρλάς, ανέφερε ότι «η στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στο Κυπριακό είναι ένα μνημείο υποκρισίας», προσθέτοντας ότι «η Ευρώπη δείχνει καθημερινά ότι εφαρμόζει δύο μέτρα και δύο σταθμά» και «κλείνει τα μάτια στη συνεχιζόμενη τουρκική κατοχή». «Η Ευρώπη έχει αποτύχει να σταθεί στο ύψος της ιστορίας της, να προστατεύσει τα ίδια της τα σύνορα και να υπερασπιστεί τα μέλη της», τόνισε ο κ. Φουρλάς. «Η αλληλεγγύη δεν είναι σύνθημα. Είναι πράξη», επεσήμανε. «Σαράντα ένα χρόνια είναι πάρα πολλά. Ήρθε η ώρα να τελειώσει αυτή η υποκρισία», υπέδειξε, αναφερόμενος στην 41η επέτειο της παράνομης ανακήρυξης του ψευδοκράτους. Ο επίσης Ευρωβουλευτής του ΕΛΚ, Μιχάλης Χατζηπαντέλα, τόνισε ότι «η διεθνής κοινότητα οφείλει να καταδικάσει κάθε προσπάθεια νομιμοποίησης της παράνομης αποσχιστικής οντότητας, όπως αποφάσισε το Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ». «Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μία και κυρίαρχη», σημείωσε, προσθέτοντας ότι «το Κυπριακό είναι και ευρωπαϊκό πρόβλημα». Όπως είπε, «θέλουμε και απαιτούμε την πλήρη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης». «Γιατί η παραβίαση του διεθνούς δικαίου στην Ουκρανία προκαλεί αντίδραση, ενώ για την Κύπρο επικρατεί σιωπή; Γιατί οι εκτοπισμένοι μας δεν έχουν λάβει αποζημιώσεις από ευρωπαϊκούς πόρους;», διερωτήθηκε. Από την πλευρά του, ο Ευρωβουλευτής της Ομάδας της Αριστεράς, Γιώργος Γεωργίου, ανέφερε ότι η ανακήρυξη του ψευδοκράτους είναι «μια ενέργεια που συνεχίζει να παραβιάζει κάθε αρχή διεθνούς δικαίου», επισημαίνοντας παράλληλα ότι «στην Κύπρο δεν υπάρχουν ούτε 2 λαοί ούτε 2 κράτη». «Απορρίπτουμε την κατοχή και το status quo. Επιμένουμε στη λύση του Κυπριακού, λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, και την επανένωση της Κύπρου και του λαού της», υπογράμμισε, προσθέτοντας ότι «μόνο έτσι καταργείται το ψευδοκράτος». «Αλλιώς οδηγούμαστε στον εφιάλτη της διχοτόμησης με όλα τα δεινά που αυτή θα επιφέρει για Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους», επεσήμανε. Ο Ευρωβουλευτής των Σοσιαλιστών-Δημοκρατών, Κώστας Μαυρίδης, ανέφερε ότι από τον τίτλο της συζήτησης στην Ολομέλεια απουσιάζει η λέξη «Τουρκία», η οποία – όπως είπε – δημιούργησε το ψευδοκράτος, το χρηματοδοτεί και το στηρίζει. «Στο κατεχόμενο μέρος της Κύπρου δεν υπάρχει Τ/κ ηγέτης, αλλά κατοχικός και υποτελής στην Τουρκία», είπε ο κ. Μαυρίδης, απευθυνόμενος στον Μαργαρίτη Σχοινά. «Το δίκαιο θα επικρατήσει και θα θυμόμαστε όχι μόνο τα εγκλήματα, αλλά και τα μέλη της οικογένειάς μας στην Ευρώπη, που στην κρίσιμη ώρα σιώπησαν», κατέληξε. Ο Ευρωβουλευτής των Συντηρητικών-Μεταρρυθμιστών, Γεάδης Γεάδη, τόνισε την ανάγκη η Ευρώπη να είναι ενωμένη απέναντι στον τουρκικό επεκτατισμό. Σημείωσε ότι πρέπει να καταγγελθεί η συνεχιζόμενη κατοχή, προσθέτοντας ότι η απελευθέρωση της Κύπρου αποτελεί «μονόδρομο» και ζητώντας «να φράξουμε τον δρόμο προς την αναγνώριση του ψευδοκράτους». «Η Ευρώπη δεν πρέπει να μένει πλέον αμέτοχη», υπογράμμισε ο κ. Γεάδη, ζητώντας να επιβληθούν αυστηρές κυρώσεις και εμπάργκο πώλησης όπλων στην Τουρκία. Οι Κύπριοι πολίτες δεν είναι τρίτης διαλογής, υπέδειξε. Στην τοποθέτησή του, ο ανεξάρτητος Ευρωβουλευτής, Φειδίας Παναγιώτου, ανέφερε ότι «και οι 2 κοινότητες στην Κύπρο έκαναν λάθη» που «μας οδήγησαν στον διχασμό». Είπε ακόμη ότι το 95% της λύσης του Κυπριακού έχει συμφωνηθεί, σημειώνοντας ωστόσο ότι έχει τελματωθεί η διαδικασία των διαπραγματεύσεων. Επιπλέον, ζήτησε από την ΕΕ να ενθαρρύνει την Τουρκία να επανέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Οι τοποθετήσεις Ελλήνων Ευρωβουλευτών
Ο Ευρωβουλευτής του ΕΛΚ, Μανώλης Κεφαλογιάννης, ανέφερε ότι 41 χρόνια μετά την ανακήρυξη του ψευδοκράτους, η Τουρκία εμμένει στην άρνησή της να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία, σημειώνοντας παράλληλα ότι η Κυπριακή Δημοκρατία παραμένει ακρωτηριασμένη εδώ και 50 χρόνια. Ο Ευρωβουλευτής του ΕΛΚ, Δημήτρης Τσιόδρας, επεσήμανε ότι η ύπαρξη του ψευδοκράτους είναι ανοικτή πληγή στο σώμα της Ευρώπης, τονίζοντας ότι πρέπει «η Ευρώπη να σταματήσει να κάνει τα στραβά μάτια», ενώ έκανε λόγο για «μεταμφίεση του κατοχικού καθεστώτος». Εν συνεχεία, είπε ότι η κατοχή ευρωπαϊκού εδάφους είναι πρόκληση για την Ευρώπη, ενώ υπέδειξε ότι η ΕΕ πρέπει να ασκήσει την επιρροή της για λύση του Κυπριακού. Ο Ευρωβουλευτής των Σοσιαλιστών-Δημοκρατών, Γιάννης Μανιάτης, ανέφερε ότι η Τουρκία συνεχίζει να μην εφαρμόζει το Πρωτόκολλο της Άγκυρας. Είπε ακόμη ότι ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, έχει εγκαταλείψει τα προσχήματα μιλώντας ανοιχτά για λύση δύο κρατών στην Κύπρο. Ακόμη, κάλεσε την ΕΕ και τη διεθνή κοινότητα να πιέσουν την Τουρκία «για το αυτονόητο», που είναι η λύση του Κυπριακού χωρίς κατοχικά στρατεύματα. Ο ανεξάρτητος Ευρωβουλευτής, Κώστας Παπαδάκης, έκανε λόγο για «νατοποίηση» της Κύπρου ζητώντας παράλληλα να υπάρξει αλληλεγγύη προς την Κύπρο, η οποία θα πρέπει να έχει ενιαία κυριαρχία και να μην έχει στρατεύματα.