Kαθοριστικής σημασίας για την επανέναρξη των συνομιλιών θεωρεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Οκτωβρίου.
Εκφωνώντας τον επιμνημόσυνο λόγο στο εθνικό μνημόσυνο των ηρώων της κοινότητας Λαγουδερών, στον Ιερό Ναό Παναγίας Άρακα, ο Πρόεδρος ανέφερε ότι ενόσω οι εθνικές μας εκκρεμότητες συνιστούν ανοιχτή πληγή, επιβάλλεται να εκτελέσουμε το χρέος μας απέναντι στο παρόν και στο μέλλον του τόπου, εξαντλώντας κάθε περιθώριο για την απελευθέρωση και επανένωση της πατρίδας μας.
«Την ώρα που εργαζόμαστε για μια πιο ενοποιημένη Ευρώπη, ένα κράτος μέλος της ΕΕ, η πατρίδα μας, παραμένει για σχεδόν μισό αιώνα μοιρασμένο. Η συνεχιζόμενη κατοχή ευρωπαϊκού εδάφους για 49 και πλέον χρόνια αποτελεί αναχρονισμό που πρέπει να τερματιστεί», σημείωσε.
Ο Πρόεδρος είπε ότι η ιστορική μας ευθύνη δεν είναι τίποτα άλλο, από το να αποκαταστήσουμε την ιστορική συνέχεια στον τόπο μας και με αυτό τον τρόπο να διασφαλίσουμε το μέλλον του κυπριακού ελληνισμού στην πατρίδα μας.
Σημείωσε ότι στο κρίσιμο διάστημα που διερχόμαστε, «επικεντρωνόμαστε στη βάση ενός συγκεκριμένου σχεδιασμού, προκειμένου να επαναρχίσουν οι συνομιλίες και να πετύχουμε τον τερματισμό της κατοχής, την επανένωση της πατρίδας μας, προκειμένου να απαλλάξουμε την πατρίδα μας από τα κατοχικά στρατεύματα και να διαμορφώσουμε συνθήκες ειρήνης και προοπτικής για το μέλλον».
Πρόσθεσε ότι εργαζόμαστε για να πετύχουμε εξελίξεις που θα μετατρέπουν τους Ευρωπαίους πολίτες της Κύπρου σε πολίτες πρώτης κατηγορίας που να μη στερούνται βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βασικών ελευθεριών στην ίδια τους την πατρίδα.
«Είναι σε αυτό το πλαίσιο, που θεωρώ τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου, αλλά και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Οκτωβρίου καθοριστικής σημασίας για την προοπτική επανέναρξης των συνομιλιών», υπογράμμισε.
Επιπλέον, πρόσθεσε ότι για να επιτευχθεί η άρση του αδιεξόδου και να επαναρχίσουν οι συνομιλίες, η ύπαρξη ενός ισχυρού εσωτερικού μετώπου είναι απόλυτη προϋπόθεση. «Και θέλω σήμερα με την ευκαιρία να εκφράσω την απόλυτή μου ικανοποίηση για τη συζήτηση και τα αποτελέσματα της πρόσφατης συνεδρίας του Εθνικού Συμβουλίου, να χαιρετίσω τις τοποθετήσεις και την υπευθυνότητα που επιδείχθηκε από όλους τους συμμετέχοντες, που ανάμεσα σε πολλά άλλα στέλνουν σημαντικά μηνύματα, τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό και ενισχύουν τη δική μου προσπάθεια», σημείωσε.
Ο Πρόεδρος είπε ότι ο τερματισμός της κατοχής και η απελευθέρωση της πατρίδας μας, «αποτελεί την ελάχιστη οφειλή, έναντι σε αυτούς που μνημονεύουμε σήμερα, έναντι σε κάθε συμπατριώτη μας που θυσιάστηκε για τούτο τον τόπο». Γι’ αυτό, είπε, ο στόχος που θα διασφαλίζει και το μέλλον του κυπριακού ελληνισμού τίθεται ως γνώμονας και προτεραιότητα των προσπαθειών μας. «Γι’ αυτό τον στόχο θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε μέχρι την ευλογημένη μέρα της λύτρωσης», ανέφερε.
Ο Πρόεδρος αναφέρθηκε στους ηρωικούς αγώνες των ηρώων της κοινότητας Λαγουδερών, Φειδία Συμεωνίδη, Παναγιώτη Χατζηπαναγιώτου και Τρύφωνα Τρύφωνος.
«Μέσα από την παρουσία μου ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, ακριβώς θέλω να στείλω το μήνυμα ότι τιμούμε και τη μνήμη και τη θυσία τους αλλά αναγνωρίζουμε και τη σημαντική προσφορά της κοινότητάς σας, τους διαχρονικούς αγώνες του κυπριακού ελληνισμού», είπε, απευθυνόμενος στους παρευρισκομένους.
Ο Φειδίας Συμεωνίδη, αγωνιστής της ΕΟΚΑ, βρισκόταν μαζί με τον Αυγουστή Ευσταθίου, και τον Ανδρέα Στυλιανού, στη μάχη του Μαχαιρά με τον Γρηγόρη Αυξεντίου, στις 3 Μαρτίου 1957.
«Παρά τα φρικτά βασανιστήρια που ακολούθησαν της σύλληψής τους και τον κλονισμό της υγείας του, την περίοδο 1963-64 δηλώνει και πάλι παρόν και συμμετέχει στην αντίσταση του νόμιμου κράτους κατά της Τουρκοανταρσίας. Μέχρι και τον θάνατό του, την 1η Μαΐου 1975, δεν σταμάτησε να αγωνιά και να αγωνίζεται για την πατρίδα», είπε ο Πρόεδρος.
Ο Παναγιώτης Χατζηπαναγιώτου, στις 20 Ιουλίου 1974 κατατάγηκε έφεδρος και τοποθετήθηκε στο κρησφύγετο της Ομορφίτας, αναλαμβάνοντας μαζί με άλλους εφέδρους την υπεράσπιση της περιοχής Ομορφίτας, Τράχωνα, Νεάπολης, Βορείου Πόλου, η οποία βρισκόταν υπό την ευθύνη του 211 Τάγματος Πεζικού.
«Στις μάχες που ακολούθησαν, τις πρώτες μέρες της εισβολής στον εν λόγω τομέα, ο Παναγιώτης, μαζί με τους υπόλοιπους άντρες της Εθνικής Φρουράς προέβαλαν ηρωική αντίσταση, μέχρι την απόφαση εκεχειρίας. Ωστόσο, στη μεγάλη αιφνιδιαστική τουρκική επίθεση που ακολούθησε, τα ίχνη του Παναγιώτη χάθηκαν και έκτοτε θεωρείτο ως αγνοούμενος. Με τον εντοπισμό και την ταυτοποίηση των οστών του σε μαζικό τάφος στον Τράχωνα, τάφηκε στον Πολύστυπο τον Δεκέμβριο 2017», σημείωσε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης.
Επιπλέον, ο Πρόεδρος αναφέρθηκε στον στρατιώτη Τρύφωνα Τρύφωνος, που δολοφονήθηκε τον Δεκέμβριο 1983 από τους Τούρκους, υπηρετώντας τη στρατιωτική του θητεία, στην περιοχή του Αγ. Κασσιανού, που γειτνιάζει με τη Νεκρή Ζώνη. «Ενώ εκτελούσε χρέη ημερήσιου φρουρού, σε προωθούμενο φυλάκιο, πυροβολήθηκε άνανδρα και δολοφονήθηκε από Τούρκο στρατιώτη», ανέφερε.
«Οι ήρωες που μνημονεύουμε σήμερα, μαζί με το άλλο ηρωικό τέκνο της κοινότητας, τον Ανδρέα Ιωάννου, που παραμένει ακόμα από το 1974 αγνοούμενος, στάθηκαν άξιοι υπερασπιστές της πατρίδος, την ώρα που κλήθηκαν να υπηρετήσουν. Η δική τους συνειδητή στάση ζωής, το δικό τους παράστημα και μεγαλείο, όπως και όλων των συμπατριωτών μας που διαχρονικά βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή των αγώνων της πατρίδας μας, αποτελεί για όλους εμάς ιερά παρακαταθήκη», σημείωσε.
Από την πλευρά του, ο Κοινοτάρχης Λαγουδερών, Μιχάλης Συμεού, είπε ότι η κοινότητα Λαγουδερών είναι μια «μικρή ηρωοτόκος κοινότητα», αφού πολλά παιδιά της συμμετείχαν ενεργά κατά τη διάρκεια των αγώνων της Κύπρου, όπως η συγκρότηση της ομάδας των Λαγουδερών, η οποία κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ είχε πλούσια δράση, με αποκορύφωμα τη δημιουργία κρησφύγετου, στο οποίο διέμενε μαζί με τους αντάρτες του ο υπαρχηγός Γρηγόρης Αυξεντίου.
«Στο πρόσωπό σας αντανακλάται και το ζωηρό ενδιαφέρον της πολιτείας για την απόδοση τιμών στους μνημονευθέντες ήρωες της κοινότητάς μας, αλλά φανερώνει και το πραγματικό ενδιαφέρον της κυβέρνησής σας για τις μικρές κοινότητες της ορεινής Πιτσιλιάς», είπε απευθυνόμενος στον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη, εκφράζοντας την ελπίδα για περαιτέρω ενίσχυση των προσπαθειών για να κρατήσουν τόσο την κοινότητα Λαγουδερών, όσο και την ευρύτερη περιοχή ζωντανή, προσφέροντας αξιοπρεπείς συνθήκες ζωής στους κατοίκους της.