Αυστηρό μήνυμα προς την Τουρκία για το καθεστώς λειτουργίας της Αγιά Σοφιάς έστειλε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης.
«Δε μπορεί να γίνει δεκτή οποιαδήποτε αλλαγή του καθεστώτος της Αγίας Σοφίας, η οποία αποτελεί μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, και να αποκτήσει νεοοθωμανικά χαρακτηριστικά», διεμήνυσε, αναφορικά με τις συζητήσεις που γίνονται το τελευταίο διάστημα στη Τουρκία για την επαναλειτουργία της Αγιά Σοφιάς ως τζαμί.
Θύμισε, μάλιστα, ότι το μνημείο έχει απολέσει τον θρησκευτικό του χαρακτήρα από τον ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας Κεμάλ Ατατούρκ. Μία τέτοια ενέργεια,όπως είπε, θα οδηγούσε σε περαιτέρω απομόνωση της Τουρκίας και στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης, στο οποίο μετέχει και η ίδια και την Προεδρία του οποίου έχει η Ελλάδα για τους επόμενους έξι μήνες.
Η USCIRF (Επιτροπή Παγκόσμιας Θρησκευτικής Ελευθερίας των Ηνωμένων Πολιτειών) μάλιστα, στην ετήσια έκθεσή της, επισημαίνει, για το ζήτημα της Αγιά Σοφιάς, ότι καθόλη τη διάρκεια του έτους, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε λόγος για μετατροπή της Αγίας Σοφίας τζαμί, «μιας ιστορικής Ελληνικής Ορθόδοξης εκκλησίας που έχει νομικό καθεστώς ως μουσείο από το 1935».
Επιπλέον, αναφέρεται στην απόφαση που εξέδωσε το Νοέμβριο του 2019, τουρκικό δικαστήριο εξέδωσε που επιτρέπει τη μετατροπή σε τζαμί της Μονής της Χώρας , «δημιουργώντας έτσι ενδεχομένως προηγούμενο για την παρόμοια μετατροπή της Αγίας Σοφίας».