Για μεγάλη τραπεζική κρίση στην Τουρκία προειδοποιούν αμερικανικοί οίκοι, ενόψει και των απειλών για κυρώσεις από το Λευκό Οίκο. Η ήδη εξουθενωμένη και πτωχευμένη τουρκική κοινωνία «βράζει», ενώ το καθεστώς Ερντογάν απειλείται με πλήρη κατάρρευση.
Η «οικονομική καταιγίδα» που απειλεί την Άγκυρα, πυροδοτεί σενάρια εξέγερσης κατά της τουρκικής κυβέρνησης, η οποία έχει ανοικτά μέτωπα παντού και βρίσκεται σε κατάσταση πανικού. Ο Ρ.Τ. Ερντογάν ψάχνει τρόπους για να βρει διέξοδο, ωστόσο το μέλλον του προβλέπεται ζοφερό.
Πρωτοβουλίες που οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε τραπεζική κρίση αναλαμβάνει η τουρκική πολιτική ηγεσία, καθώς προσπαθεί να επανατροφοδοτήσει την οικονομία με φθηνό χρήμα για να αποφύγει πτωχεύσεις και να στηρίξει την ανάπτυξη.
Ωστόσο, με τη λίρα να έχει υποχωρήσει 28% το 2018, τον πληθωρισμό να τρέχει με 17% και τις σχέσεις της χώρας με τη δύση σε κρίση, οι οιωνοί κάθε άλλο παρά καλοί είναι. Η Fitch΄, μάλιστα, σε έκθεσή της προβλέπει ύφεση 2% για την τουρκική οικονομία το 2019, έναντι ανάπτυξης 2,5% το 2018 και 7,5% το 2017.
«Καρφί» για κατάρρευση πάει η Τουρκία, με την ανεργία να «σαρώνει». Οι Τούρκοι πολίτες που υποβάλλουν αίτηση για επίδομα ανεργίας αυξήθηκαν κατά 53% μόνο μέσα σε έξι μήνες, αναφέρουν πολλά ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία ειδήσεων, ενώ η ουσιαστική ανεργία ανέρχεται σε 30 %, περιγράφοντας ουσιαστικά την μετατροπή της Τουρκίας σε «Βενεζουέλα» και τον Ερντογάν σε «Μαδούρο».
Ο αριθμός των πολιτών στην Τουρκία που υποβάλλουν αίτηση για επίδομα ανεργίας αυξήθηκε κατά 53% σε έξι μήνες, σύμφωνα με στοιχεία του Τουρκικού Γραφείου Απασχόλησης. Ο αριθμός των ατόμων που έλαβαν παροχές ανεργίας αυξήθηκε σε 653.925 από 426.507 τον Αύγουστο του 2018, σημειώνοντας αύξηση 13% τον Ιανουάριο.
Σε αυτό το οικονομικό σκηνικό η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας, η οποία έχει τεθεί πλέον υπό τον άμεσο έλεγχο του Ταγίπ Ερντογάν και μετά από πιέσεις, που έχουν προκαλέσει εσωτερικές και διεθνείς αντιδράσεις, αποφάσισε τη μείωση των επιτοκίων για καταναλωτικά και στεγαστικά δάνεια, σε επίπεδα χαμηλότερα από τον πληθωρισμό.
Ήδη, η Fitch χαρακτηρίζει την απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας, credit negative, για τις τουρκικές τράπεζες, οι οποίες βρίσκονται ήδη σε διαδικασία επί τα χείρω αναθεώρησης από τους περισσότερους ξένους οίκους, δεδομένης της διαρκούς επιδείνωσης του οικονομικού περιβάλλοντος και του διαρκώς αυξανόμενου διεθνούς χρέους της χώρας.
Το 2018, η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας, όσο ήταν ανεξάρτητη, ανέβασε τα επιτόκια, ανακόπτοντας τη ραγδαία άνοδο του πληθωρισμού και έλαβε μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας των τουρκικών τραπεζών, ρευστοποιώντας αποθέματα χρυσού και περιορίζοντας τις απαιτήσεις για τα ρευστά διαθέσιμα.
Τώρα, όμως, η κυβέρνηση της Τουρκίας εισήγαγε ένα νέο πρόγραμμα για την αύξηση του δανεισμού, αναφέρει το crisismonitor.gr, συστήνοντας και σχεδόν υποχρεώνοντας τις τράπεζες να συνεχίσουν να δανείζουν υπερδανεισμένους δανειολήπτες, με στόχο να αποφευχθούν χρεοκοπίας και να ενισχυθεί η ροή του χρήματος στην οικονομία, ούτως ώστε να στηριχθεί η ανάπτυξη.
Η στρατηγική αυτή, όμως, υποσκάπτει τα θεμέλια του τουρκικού χρηματοπιστωτικού συστήματος, περιορίζοντας την πρόσβαση των τραπεζών στις αγορές και αυξάνοντας το εγγενές και επιχειρησιακό ρίσκο.
Στόχος της πολιτικής ηγεσίας της Τουρκίας είναι η διεύρυνση του αναπτυξιακού οικονομικού κύκλου μέσω της τροφοδότησης εξαγωγών, λόγω της διολίσθησης της λίρας και της κατανάλωσης, μέσα από δάνεια. Παράλληλα, όμως διογκώνεται το εξωτερικό χρέος της χώρας.
Ήδη, το 2018 τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στην Τουρκία εμφάνισαν σημαντική αύξηση, καταδεικνύοντας την έναρξη της ύφεσης, ενώ η παράλληλη εκτίναξη των stage 2 NPL’s, δηλαδή των μη-εξυπηρετούμενων που το προφίλ τους επιδεινώθηκε, δείχνει ότι τα περιθώρια αντιστροφής της τάσης είναι εξαιρετικά περιορισμένα και ότι οι ζημιές έχουν αρχίσει να ροκανίζουν τα ίδια κεφάλαια.
Ο Ταγίπ Ερντογάν, σε μια απέλπιδα κίνηση σταθεροποίησης του εξωτερικού χρέους και ενίσχυσης της ασφάλειας της τουρκικής οικονομίας, βγαλμένη από μυθιστόρημα της δεκαετίας του 1980, αγοράζει μαζικά χρυσό, αυξάνοντας τα αποθέματα και δημιουργώντας ένα είδος δημοσιονομικού μαξιλαριού το οποίο θα χρησιμοποιήσει για τη στήριξη των τραπεζών, σε δεύτερη φάση.
Το σχέδιο, αυτό όμως, αγνοεί, τις αγορές και τις μακροοικονομικές μεταβλητές και απειλεί να αποκόψει την Τουρκία από τον παγκόσμιο οικονομικό ιστό.