Μικρά Ασία, Σμύρνη. Τέλη Αυγούστου 1922.
Η Σμύρνη καίγεται. Ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος Καλαφάτης, μοιράζει τρόφιμα στο ποίμνιό του που δοκιμάζεται και απευθύνει το τελευταίο του κήρυγμα από τον άμβωνα της ιστορικής εκκλησίας της Αγίας Φωτεινής.
Στρατιώτες τον συλλαμβάνουν και τον φυλακίζουν με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας.
Ο Γάλλος δημοσιογράφος Rene Ρuaux, στο βιβλίο του «Ο θάνατος της Σμύρνης» που κάλυψε τα γεγονότα για την εφημερίδα «Le Τemps», περιγράφει τη σκηνή της άγριας δολοφονίας του. Διηγείται ότι τον έφεραν στον στρατηγό Νουρεντίν πασά, ο οποίος τον έβρισε χυδαία για τη φιλελληνική του στάση και τον παρέδωσε στο εξαγριωμένο πλήθος. «...Ο Χρυσόστομος, λοιπόν, παραδόθηκε στο μανιασμένο μουσουλμανικό όχλο. Του ξερίζωσαν τη γενειάδα, τον μαχαίρωσαν, διαμέλισαν και έσυραν το σώμα του μέχρι την τουρκική συνοικία, όπου και τον πέταξαν στα σκυλιά...».
Η Ορθόδοξη Εκκλησία τον ανακήρυξε άγιο. H μνήμη του «Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης και των συν αυτώ αγίων αρχιερέων Γρηγορίου Κυδωνιών, Αμβροσίου Μοσχονησίων, Προκοπίου Ικονίου, Ευθυμίου Ζήλων καθώς και των κληρικών και λαϊκών που σφαγιάσθηκαν κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή» εορτάζεται την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού τον Σεπτέμβριο.
