Εδώ και περίπου 16 χρόνια, μετά τον εμφύλιο και τη διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας, αναδύεται ένα ζήτημα, για το οποίο - αν και μας αφορούσε άμεσα - αδιαφορούσαμε εσκεμμένα ή αθέλητα: το Μακεδονικό. Η κρατική (κυρίως) αυτή νάρκωση φαίνεται από το γεγονός ότι μέχρι και την ανακίνηση του θέματος με την ανεξαρτητοποίηση των Σκοπίων, ουδέποτε στη σχολική ζωή, σε καμία από τις τρεις εκπαιδευτικές βαθμίδες δε θυμόμαστε να έχουμε ακούσει κάτι για τη διαστρέβλωση αυτή που έχει τις ρίζες της στον β΄ παγκόσμιο πόλεμο.
Οι σλαβογενείς λοιπόν βόρειοι γείτονές μας διεκδικούν. Ή μάλλον, απαιτούν. Ως θρασείς απατεώνες, αυτοαποκαλούνται και πέτυχαν να ονομάζονται και από άλλες χώρες ως «Μακεδόνες», εκμεταλλευόμενοι τους εξής παράγοντες:
α) Το γεγονός ότι κατοικούν σε γεωγραφικό χώρο μέρους της αρχαίας Μακεδονίας,
β) Τα συμφέροντα των δυνάμεων στην περιοχή, και
γ)την απίστευτη προπαγάνδα που ασκήθηκε και ασκείται ακόμα μέσα από τα σχολεία των Σκοπίων για τη διαμόρφωση «μακεδονικής» συνείδησης και ταυτότητας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται (την πίστη των Σκοπιανών ότι κατάγονται από τους αρχαίους Μακεδόνες, αλυτρωτικές βλέψεις, κλπ.).
Αλλά ας δούμε συνοπτικά την προσπάθειά τους αυτή.
Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Γιουγκοσλαβίας με τον Τίτο, είχε αναπτύξει ισχυρή αντίσταση και για τη μελλοντική συνοχή της Γιουγκοσλαβίας, οργάνωσε σχέδιο για να αποτραβήξει τους κατοίκους της περιοχής από την επιρροή των Βουλγάρων διαμορφώνοντας συνείδηση ξεχωριστής εθνότητας και ονομάζοντάς τους «Μακεντόντσι». Έτσι, ένιωθαν ότι αποκτούσαν δική τους οντότητα, ξεχωριστή και από τους Σέρβους και από τους Βουλγάρους. Ακολουθεί η προσπάθεια μιας «κομμουνιστικής Βαλκανικής», που απεργάστηκε ανεπιτυχώς σχέδιο αυτόνομης Μακεδονίας στα εδάφη της αρχαίας Μακεδονίας. Με τη λήξη όμως του εμφυλίου (1949), το θέμα θεωρήθηκε λήξαν και συνέχισε μόνο ως εσωτερικό πρόβλημα της Γιουγκοσλαβίας.
Για να μην ολισθαίνει ο πληθυσμός της «Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας» προς φιλοβουλγαρικές εκδηλώσεις, το γιουγκοσλαβικό κράτος προπαγάνδιζε έντονα την «μακεδονική» τους ταυτότητα. Δημιούργησε κρατική υπόσταση («μακεδονική» βουλή, κυβέρνηση, Ακαδημία και άλλα ιδρύματα), κατασκεύασε «μακεδονική» γλώσσα με βάση τις σλαβο - βουλγαρικές διαλέκτους της περιοχής, αναγνώρισε Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη «Μακεδονική» Εκκλησία και φυσικά οι ιστορικοί επανερμήνευσαν την ιστορία της Μακεδονίας με τρόπο που να εξυπηρετεί τους σκοπούς τους. Υποστηρίζουν λοιπόν ότι οι Σλάβοι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή στον 7ο αι. μ.Χ., όπου και βρήκαν τους Μακεδόνες, οι οποίοι όμως δεν ήταν Έλληνες, αλλά ξεχωριστός λαός. Τα ελληνικά στοιχεία στην αρχαία Μακεδονία τα θεωρούν εισηγμένα από τον ελληνικό νότο και τις βόρειες αποικίες του. Επήλθε λοιπόν η ανάμειξη Σλάβων - Μακεδόνων και το νέο Σλαβομακεδονικό έθνος που γεννήθηκε νομιμοποιείται να διεκδικεί τη μακεδονική κληρονομιά!!
Εύκολα γίνεται κατανοητό ότι πρόκειται για πλήρη διαστρέβλωση της ιστορικής δεοντολογίας. Χρέος μας λοιπόν είναι να διαβάζουμε σωστά την Ιστορία ώστε να μη μας λείπουν τα επιχειρήματα εναντίον της άθλιας αυτής προπαγάνδας.
Πρώτα - πρώτα στις αρχαίες πηγές, πουθενά δεν αμφισβητείται η ελληνικότητα των Μακεδόνων. Ο Ησίοδος, ο Ηρόδοτος και ο Ελλάνικος τους συνδέουν γενεαλογικά με τους Δωριείς ή τους Αιολείς. Ο Ηρόδοτος ακόμη αναφέρει ότι ο Αλέξανδρος Α΄ έγινε δεκτός στους Ολυμπιακούς Αγώνες, όπου ως γνωστό αγωνίζονταν μόνο Έλληνες. Ο ίδιος Μακεδόνας βασιλιάς κατά τους Περσικούς πολέμους και μιλώντας στους Έλληνες του νότου τόνιζε: «γιατί κι εγώ Έλληνας είμαι στην καταγωγή από τα παλιά χρόνια και δε θα ήθελα να δω την Ελλάδα υπόδουλη αντί ελεύθερη». Ο δε Θουκυδίδης αποκαλεί τους βασιλείς της Μακεδονίας «Τημενίδες», δηλαδή απογόνους του Τημενού από το Άργος.
Οι Σκοπιανοί βασίζουν την επιχειρηματολογία τους και στο ότι ο Δημοσθένης αποκαλεί τον Φίλιππο «βάρβαρο». Αυτό όμως στην αρχαία Ιστορία είναι συχνό φαινόμενο και ο Δημοσθένης ηγούνταν της αντιμακεδονικής μερίδας στην Αθήνα. Όμως είναι αδιανόητο να πιστέψουμε ότι οι φιλομακεδόνες στην Αθήνα (ανάμεσά τους οι ρήτορες Αισχίνης και Ισοκράτης) ήθελαν για αρχηγό των Ελλήνων έναντι των Περσών ένα βάρβαρο, έναν αλλόφυλο. Το ότι οι Μακεδόνες υστερούσαν πολιτιστικά σε σχέση με τους Αθηναίους είναι ένα άλλο ζήτημα, άσχετο προς την καταγωγή τους.
Άλλη αβάσιμη θεωρία υποστηρίζει ότι, ναι μεν η άρχουσα τάξη ήταν ελληνικής καταγωγής, αλλά ο λαός είχε άλλη, ξεχωριστή καταγωγή: ιλλυρική π.χ. ή θρακική. Δεν υπάρχει ούτε ένα παράδειγμα στην αρχαιότητα όπου μια μικρή ομάδα ξένων ασκεί βασιλική εξουσία σε ένα λαό εμπειροπόλεμο και αυτός ο λαός δεν προσπάθησε να απαλλαγεί από τους ξένους αυτούς άρχοντες.
Συνεχίζουμε με τον Αλέξανδρο Γ΄ τον Μέγα. Τι έγραφε στον Δαρείο όταν προέλαυνε μέσα στο περσικό κράτος; «Οι πρόγονοί σας εκστράτευσαν στη Μακεδονία και την υπόλοιπη Ελλάδα και μας κακοποίησαν χωρίς να έχουν αδικηθεί πιο μπροστά από μας. Εγώ λοιπόν, αφού ανέλαβα την ηγεμονία των Ελλήνων, επιθυμώντας να τιμωρήσω τους Πέρσες για τα τότε κακουργήματά τους εκστρατεύω τώρα...». Στη σκέψη του είναι φανερό ότι η Μακεδονία υπάγεται στο εύρος της Ελλάδας.
Αν αλήθευε κάτι από την ψευτο - ιστορία των Σκοπιανών, θα έπρεπε σε κάποια από τις άπειρες συναντήσεις Ελλήνων και Μακεδόνων να εμφανιστεί πρόβλημα ασυνεννοησίας ή ανάγκης διερμηνέα. Είδαμε όμως πώς μίλησε ο Αλέξανδρος Α΄. Ο Δημοσθένης ονόμαζε το Φίλιππο βάρβαρο, αλλά για τη γλώσσα του κανένας υπαινιγμός. Ο Πλούταρχος αναφέρει ότι ο Αλέξανδρος ο Μέγας διέταξε να μεταφράσουν στα ελληνικά μια ξενόγλωσση επιγραφή για να μπορούν να τη διαβάζουν οι στρατιώτες του. Στα ελληνικά. Όχι στα ελληνικά και στα μακεδονικά. Και στο στρατό του υπηρετούσαν κατά κύριο λόγο Μακεδόνες. Ο ίδιος συγγραφέας μας πληροφορεί ότι προκειμένου ο Αλέξανδρος να εντάξει στο στρατό του τριάντα χιλιάδες Πέρσες «εκέλευσε γράμματα μανθάνειν ελληνικά και μακεδονικοις όπλοις εντρέφεσθαι.». Και φυσικά την ελληνική γλώσσα διέδωσε στις χώρες που κατέκτησε.
Επιπλέον γνωρίζουμε ότι ο Ευριπίδης έγραψε και δίδαξε έργα του στην αυλή του Αρχελάου, ο Αριστοτέλης δίδαξε τον Αλέξανδρο, η λέξη «Μακεδνός» και «έθνος Μακεδνόν» αναφέρεται στον Όμηρο, τα ονόματα «θεών» είναι κοινά, τα τοπωνύμια (Άργος, Πέλλα, Γορτυνία κλπ) και τα ονόματα ανθρώπων (Αλκέτας, Πευκόλαος, Βερενίκη κλπ) είναι ελληνικά. Όλα αυτά οφείλονται σε εξελληνισμό των Μακεδόνων ή στο ότι ήταν Έλληνες; Ποιο κίνητρο είχαν να εξελληνιστούν; Οι σχέσεις τους με τους Έλληνες του νότου ήταν κατά βάση εχθρικές. Γιατί να πάρουν ελληνικά ονόματα, αν δεν ήταν Έλληνες;
Προχωρώντας χρονικά, τα επιχειρήματα δε λείπουν από καμία εποχή. Στους Βυζαντινούς χρόνους ο όρος «Μακεδονία» είχε έννοια γεωγραφική και όχι εθνική. Έχουμε «μακεδονική δυναστεία», αλλά ο γενάρχης της Βασίλειος Α΄ ήταν από τη Θράκη. Το 1346 στα Σκόπια ο περίφημος Σέρβος βασιλιάς Στέφανος Ούρεσις Δουσάν στέφθηκε αυτοκράτορας Σέρβων, Ρωμαίων, Βουλγάρων και Αλβανών. Αν υπήρχε αυθύπαρκτη μακεδονική εθνότητα, οπωσδήποτε θα πρόσθετε και τους Μακεδόνες, αφού είχε κατακτήσει σχεδόν όλη τη Μακεδονία.
Υπάρχει και μια ζώσα υπερχιλιετής μαρτυρία: το Άγιο Όρος. Υπάρχουν εκεί μονές ελληνικές, σερβικές, βουλγαρικές, ρουμανικές και ρωσσικές. Γιατί όχι και μακεδονική; Γιατί στα έγγραφα του Αγίου Όρους δε μνημονεύεται μακεδονική εθνότητα ενώ η ίδια η χερσόνησος ανήκει στο μακεδονικό χώρο και οι περισσότεροι μοναχοί προέρχονταν από τη Μακεδονία; Γιατί δεν υπάρχει ούτε ένα έγγραφο συντεταγμένο στη «μακεδονική» γλώσσα;
Το ίδιο παρατηρούμε και στα τουρκικά έγγραφα. Οι πληθυσμοί της Μακεδονίας αναγράφονται: Ρουμ ή Γιουνάν (Έλληνες), Μπουλγκάρ (Βούλγαροι), Σέρμπ (Σέρβοι), Ουλάχ (Βλάχοι), Ερμένι (Αρμένιοι), Γιαχουντί (Εβραίοι). Πουθενά ο όρος «Μακεντόν» σαν υποδηλωτικό εθνότητας. Και ο περίφημος Τούρκος περιηγητής Εβλιά Τσελεμπή στα 1669 ταξιδεύοντας στη Μακεδονία μιλάει για τους πληθυσμούς της, Τούρκους, Έλληνες, Βουλγάρους, Αλβανούς. Δε διακρίνει όμως ιδιαίτερη μακεδονική εθνότητα.
Εάν υπήρχε μακεδονικός λαός με συνείδηση αυθυπαρξίας, είναι σίγουρο ότι ο Ρήγας Φερραίος, ένα πνεύμα κατ΄εξοχήν αντι - εθνικιστικό, θα έκανε λόγο στο «Θούριο» περί Μακεδόνων. Κι όμως, ενώ καλεί τους πάντες, ακόμη και τους Αρμενίους και τους Αιγυπτίους (Αράπηδες) να εξεγερθούν κατά του Σουλτάνου, αγνοεί τους Μακεδόνες (όπως και τους Θράκες, Ηπειρώτες, Θεσσαλούς), όχι γιατί δεν υπήρχαν, αλλά γιατί τους θεωρούσε τμήμα του Μείζονος Ελληνισμού. Στη συνέχεια, στους αγώνες κατά των Τούρκων, όλοι σχεδόν οι βαλκανικοί λαοί ανέπτυξαν μικρή ή μεγάλη αντίσταση. Αναφέρονται αγώνες των Ελλήνων, των Σέρβων, των Βουλγάρων, των Αλβανών. Μόνο αγώνες των Μακεδόνων δεν αναφέρονται. Όχι γιατί οι απόγονοι του Αλεξάνδρου ήταν δειλοί αλλά γιατί απλώς δεν υπήρχε αυτόνομη μακεδονική εθνότητα. Οι κάτοικοι της Μακεδονίας ήταν Έλληνες, Βούλγαροι ή Σέρβοι.
Γίνεται αντιληπτό λοιπόν ότι η δόλια προπαγάνδα και ψευδο - ιστορία των γειτόνων προσκρούει σε αδιάσειστα ανά τους αιώνες στοιχεία. Η Ιστορία είναι εδώ και τους ξεγυμνώνει. Όμως κοντά στις 120 χώρες τους έχουν αναγνωρίσει ως «Μακεδονία». Τι συμβαίνει; Άλλη ιστορία διαβάζουν οι κυβερνήτες τους; Είναι αμόρφωτοι ή απλά αδιάφοροι; Ή μήπως υπάρχουν συμφέροντα και δέχονται έξωθεν εντολές; Εμείς φροντίσαμε να τους γνωρίσουμε το ιστορικό μας δίκιο; Όπως και να έχουν τα πράγματα, φτάσαμε σε κρίσιμη καμπή. Η απόφαση για την οριστική τους ονομασία, η επιλογή του βέτο, οι ισχυρές πιέσεις που έχουμε τη δυνατότητα να ασκήσουμε καθημερινά απασχολούν τον τύπο.
Όμως η αναγνώριση του όρου «Μακεδονία» στην επίσημη ονομασία των Σκοπίων κρύβει πολλούς κινδύνους για το μέλλον. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να προσυπογράψουμε μια τέτοια απόφαση. Και είναι βέβαιο ότι τη δική μας συναίνεση θέλουν. Ακόμη κι αν όλος ο κόσμος τους αναγνωρίσει και τους ονομάζει «Μακεδόνες», αν δεν το κάνουμε εμείς δεν θα πετύχουν τίποτα. Ας θυμηθούμε τον Άγιο Μάρκο τον Ευγενικό. Όλοι οι παριστάμενοι, ακόμα και ο αυτοκράτορας, στη Φεράρα - Φλωρεντία προσκύνησαν τον Πάπα. Ο Πάπας όμως όταν πληροφορήθηκε ότι ο Μάρκος δεν υπέγραψε, είπε: «ουδέν εποιήσαμεν». Και ο λαός της Κωνσταντινούπολης ουδέποτε αναγνώρισε την ένωση. Έτσι και σήμερα. Μόνο από μας περιμένουν τη νομιμοποίησή τους. Αλλιώς θα παραμένουν ες αεί κιβδηλοποιοί. Και οι δημοσκοπήσεις στη Βόρεια Ελλάδα δείχνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία του λαού λέει όχι σε ονομασία που εμπεριέχει τον όρο «Μακεδονία». Ας μας ακούσουν οι υπεύθυνοι...
Αντι-γράφει
ο Τέζας Γεώργιος
Καθηγητής φιλολογίας μέσης εκπαίδευσης